Οι Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής και το Αβέβαιο Μέλλον
Γράφει ο Διονύσιος Παναγιωτάρας
Επίκουρος Καθηγητής
Τμήματος Περιβάλλοντος Ιονίου Πανεπιστημίου
Οι μεταβολές στο κλίμα είναι μία πραγματικότητα και η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη έχει καταστροφικό αντίκτυπο στη φύση, επιφέροντας αλλαγές σε πολλά οικοσυστήματα καθώς και μείωση της βιοποικιλότητας. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες και τα εντεινόμενα καιρικά φαινόμενα θα οδηγήσουν επίσης σε τεράστιο κόστος για την οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και θα υπονομεύσουν την ικανότητα των χωρών να παράγουν τρόφιμα. Στην ΕΕ οι απώλειες αυτές υπερβαίνουν ήδη κατά μέσο όρο τα 12 δισ. ευρώ ετησίως. Βάσει συντηρητικών εκτιμήσεων, η έκθεση της τρέχουσας ενωσιακής οικονομίας, σε μια παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας της τάξης των 3°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, θα επέφερε ετήσιες απώλειες τουλάχιστον 170 δισ. ευρώ (1,36 % του ΑΕΠ της ΕΕ).
Οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου (G7) θα χάσουν το 8,5% του ΑΕΠ ετησίως, ή σχεδόν 5 τρις δολάρια από τις οικονομίες τους, εντός 30 ετών εάν οι θερμοκρασίες αυξηθούν κατά 2,6oC, σύμφωνα με έρευνα της Oxfam και του Swiss Re Institute. Στη χώρα μας, το κόστος των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, σε περίπτωση μη προσαρμογής, αναμένεται να φθάσει τα 700 δισεκατομμύρια μέχρι το 2100, ποσό διπλάσιο από το εθνικό μας χρέος με βάση τη σχετική Έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος.
Τις δύο τελευταίες δεκαετίες κατεγράφησαν 18 από τα θερμότερα έτη από τότε που τηρούνται αρχεία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι δασικές πυρκαγιές, οι καύσωνες και οι πλημμύρες, γίνονται όλο και συχνότερα τόσο στην Ευρώπη όσο και αλλού.
Η κλιματική αλλαγή δεν είναι απλώς μια απειλή του μέλλοντος, είναι κάτι που συμβαίνει αυτήν τη στιγμή. Οι χώρες της νότιας και κεντρικής Ευρώπης πλήττονται όλο και πιο συχνά από κύματα καύσωνα, δασικές πυρκαγιές και ξηρασίες. Η λειψυδρία στις περιοχές της Μεσογείου αυξάνεται συνεχώς με αποτέλεσμα να μεγαλώνουν οι κίνδυνοι ξηρασίας και να εμφανίζεται το φαινόμενο των μέγα-πυρκαγιών. Η βόρεια Ευρώπη δέχεται μεγαλύτερες ποσότητες βροχοπτώσεων και οι πλημμύρες θα γίνουν σύνηθες φαινόμενο τον χειμώνα. Οι αστικές περιοχές, όπου ζουν σήμερα 4 στους 5 Ευρωπαίους, εκτίθενται σε καύσωνες, πλημμύρες ή στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και την φύση. Παρατηρείται αύξηση του αριθμού των θανάτων που σχετίζονται με τον καύσωνα σε ορισμένες περιοχές, ενώ βλέπουμε ήδη αλλαγές στην κατανομή ορισμένων ασθενειών που μεταδίδονται με το νερό. Επιπρόσθετα πολλά είδη φυτών και ζώων προσπαθούν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, ενώ θα αντιμετωπίσουν υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης εάν η μέση θερμοκρασία της γης εξακολουθήσει να αυξάνεται.
Στα πλαίσια αυτά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τον Φεβρουάριο 2021 τη νέα στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Η νέα στρατηγική περιγράφει ένα μακροπρόθεσμο όραμα, να καταστεί η κοινωνία της Ευρώπης ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή και πλήρως προσαρμοσμένη στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της έως το 2050.
