Qatargate – Ανάλυση Politico: Τι ήθελε το Κατάρ από την ΕΕ και ποιος ο ρόλος όσων εμπλέκονται
Μία εμβάθυνση στο μέχρι τώρα σκάνδαλο που έχει κάνει τις Βρυξέλλες να σείονται συθέμελα και αφορά στην εμπλοκή του Κατάρ στα εσωτερικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιχειρεί η ευρωπαϊκή έκδοση του αμερικανικού περιοδικού Politico.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή του για το περιβόητο πλέον Qatargate στο οποίο εξετάζεται και η εμπλοκή της υπό κράτηση Ελληνίδας ευρωβουλευτού, Εύας Καϊλή, η εν λόγω υπόθεση εξελίσσεται στο μεγαλύτερο σκάνδαλο στην ευρωπαϊκή πρωτεύουσα εδώ και δεκαετίες.
Στην αρχή, οι ένοχοι δεν ήταν μεγάλα ονόματα σύμφωνα με τα πρότυπα των Βρυξελλών, αναφέρει το Politico. «Ένα πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μερικοί κοινοβουλευτικοί βοηθοί κι ένας συνδικαλιστής με ευρεία επιρροή στα ευρωπαϊκά συνδικάτα. Όλοι φέρονται να χρηματοδοτούνταν από τον οικοδεσπότη του Παγκόσμιου Κυπέλλου Κατάρ. Αλλά το βράδυ της περασμένης Παρασκευής ήταν ξεκάθαρο πλέον ότι δεν ήταν απλώς μια ιστορία στην εμπλέκοντας μικρά ονόματα. Η Εύα Καϊλή, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και υπερασπιστής του Κατάρ τέθηκε υπό κράτηση από τη βελγική αστυνομία. Η υπόθεση επικεντρώνεται επίσης γύρω από μια ΜΚΟ που, μέχρι πρόσφατα, μετρούσε μερικούς από τους μεγαλύτερους κήνσορες της αριστερής πολιτικής μεταξύ των μελών του διοικητικού συμβουλίου της», γράφει το περιοδικό περιγράφοντας την υπόθεση.
«Το κράτος του Κατάρ απορρίπτει κατηγορηματικά οποιεσδήποτε απόπειρες συσχέτισής του με κατηγορίες για ανάρμοστη συμπεριφορά», δήλωσε αξιωματούχος του Κατάρ σε δήλωση που εστάλη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου την Κυριακή το πρωί στο Politico με το περιοδικό να συνεχίζει με ερωταπαντήσεις για την εν λόγω υπόθεση.
Ποια είναι η Εύα Καϊλή;
Ο σύντροφός της Φραντσέσκο Τζιόρτζι είναι σύμβουλος για την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ιδρυτής μιας ΜΚΟ που ονομάζεται Fight Impunity, η οποία στοχεύει να προωθήσει «την λογοδοσία ως κεντρικό πυλώνα της αρχιτεκτονικής της διεθνούς δικαιοσύνης». Το σημαντικότερο είναι ότι ο πρόεδρος του Fight Impunity είναι ο Πιέρ Αντόνιο Παντζιέρι, κεντρικό πρόσωπο στην υπόθεση.
Ποιος άλλος εμπλέκεται;
Πρώην κοινοβουλευτικοί βοηθοί, ειδικά εκείνοι που έχουν δεσμούς με την Καταπολέμηση της Ατιμωρησίας, βρίσκονται επίσης υπό έλεγχο. Εκτός από τη σύλληψη του Τζόρτζι, η αστυνομία σφράγισε επίσης το γραφείο ενός άλλου κοινοβουλευτικού βοηθού που εργαζόταν για την Καταπολέμηση της Ατιμωρησίας, που επί του παρόντος υπηρετούσε ως βοηθός του Βελγίου ευρωβουλευτή του S&D Μαρί Αρένα.
Σύμφωνα με το ιταλικό ειδησεογραφικό δίκτυο Ansa, ο Niccolò Figà-Talamanca έχει επίσης τεθεί υπό κράτηση. Είναι ο γενικός διευθυντής μιας άλλης ΜΚΟ, No Peace Without Justice. Με επίκεντρο τη διεθνή ποινική δικαιοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προώθηση της δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, η οργάνωση εδρεύει επίσημα στη Ρώμη και τις Βρυξέλλες και έχει την ίδια διεύθυνση στις Βρυξέλλες με το Fight Impunity, στη οδό 41 Rue Ducale.
Η Emma Bonino, πρώην φιλελεύθερη ευρωβουλευτής και υπουργός Εξωτερικών για την Ιταλία, ίδρυσε το No Peace Without Justice. Έχει καταχωρηθεί ως επίτιμο μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Fight Impunity. Αυτή και ο Figà-Talamanca δεν απάντησαν αμέσως στα αιτήματα για σχολιασμό μέσω του Peace Without Justice.
Ως ένδειξη των διασυνδέσεων του Panzeri, ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Bernard Cazeneuve, ο πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος (ο οποίος ξεκαθάρισε σήμερα πως η συμμετοχή του είχε λάβει την έγκριση της Κομισιόν), η πρώην επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Federica Mogherini και η πρώην ευρωβουλευτής Cecilia Wikström αναφέρονται επίσης ως επίτιμα μέλη του διοικητικού συμβουλίου.
Η Μογκερίνι παραιτήθηκε από το διοικητικό συμβούλιο το πρωί του Σαββάτου, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Κολεγίου της Ευρώπης, όπου η Μογκερίνι είναι τώρα πρύτανης. Ο Αβραμόπουλος είπε σε email της Κυριακής το πρωί ότι ο ίδιος, ο Cazeneuve και η Wikström είχαν επίσης παραιτηθεί «αμέσως όταν ενημερωθήκαμε την Παρασκευή».
Η λίστα του προσωπικού στο Fight Impunity έχει προφανώς διαγραφεί. Ωστόσο, τα διαδικτυακά αρχεία δείχνουν τον Γιώργη και άλλους σημερινούς κοινοβουλευτικούς βοηθούς να κατέχουν βασικούς ρόλους τον Ιανουάριο.
Περιορίζεται αυτό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Οχι, γράφει το Politico. Συνελήφθη επίσης: ο Λούκα Βισεντίνι, ο οποίος μόλις τον περασμένο μήνα έγινε γενικός γραμματέας της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (ITUC). Πριν από αυτό, ήταν ο επί μακρόν αρχηγός της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων. (Δεν χρειάστηκε να κινηθεί για τον νέο ρόλο: Τόσο οι παγκόσμιοι όσο και οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί έχουν την έδρα τους στην ίδια διεύθυνση στις Βρυξέλλες, στη Rue Albert II.)
Τα συνδικάτα οικοδόμων υπήρξαν μερικοί από τους κορυφαίους επικριτές του ιστορικού του Κατάρ σχετικά με τα δικαιώματα των εργαζομένων ενόψει του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αλλά ακόμη και πριν αναλάβει ο Visentini, η ITUC ήταν μια αξιοσημείωτη εξαίρεση. Ο Sharan Burrow, ο προηγούμενος επικεφαλής της ITUC, προέτρεψε τους εξωτερικούς επικριτές της εργατικής νομοθεσίας της χώρας να «πάνε και να ρίξουν μια ματιά στην αλλαγή» σε ένα βίντεο που δημοσίευσε το υπουργείο Εργασίας του Κατάρ τον Ιούνιο.
Γιατί το Κατάρ θέλει να ασκήσει πίεση;
Το Κατάρ φιλοξενεί το Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά αντί για να εποφελήσει τη χώρα, συγκέντρωσε πλήθος αρνητικών σχολίων. Οι κατηγορίες για δωροδοκία στη διαδικασία υποβολής προσφορών και οι συνθήκες σκλαβιάς για τους ξένους εργάτες έκαναν πολλούς να αμφισβητήσουν την επιλογή που έγινε ώστε το Κατάρ να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο. Παράλληλα, οι φιλελεύθεροι επικριτές άδραξαν τη στιγμή για να επιτεθούν στη θέση της συντηρητικής μουσουλμανικής χώρας σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών και των LGBTQ+. η Εύα Καϊλή ήταν αναμφισβήτητα ο κοσμήτορας της (μεγάλης ομάδας) υπερασπιστών της Ντόχα στο S&D.
Στις 24 Νοεμβρίου, για παράδειγμα, καθώς η Ολομέλεια ψήφισε ένα ψήφισμα «που αποδοκιμάζει τους θανάτους χιλιάδων μεταναστών εργατών», η Εύα Καϊλή πήρε το λόγο για να επαινέσει την «ιστορική μεταμόρφωση» του Κατάρ που επέφερε το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ομοίως, πριν από 10 ημέρες, εμφανίστηκε για να ψηφίσει υπέρ της απελευθέρωσης του καθεστώτος βίζα για το Κατάρ και το Κουβέιτ στην επιτροπή δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων του Κοινοβουλίου — παρόλο που δεν είναι μέλος της επιτροπής.
Η κυρία Καϊλή αποξένωσε επίσης τους ευρωβουλευτές σε ένα πάνελ αφιερωμένο στη Μέση Ανατολή, όταν έκανε ελεύθερο επαγγελματία το δικό της ταξίδι αφότου η Ντόχα ακύρωσε την επίσκεψη της ομάδας.
Η Αντιπροσωπεία του Κοινοβουλίου για τις Σχέσεις με την Αραβική Χερσόνησο (DARP) σχεδίαζε να πάει στο Κατάρ λίγο πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο τον Νοέμβριο, για να επισκεφθεί τις εγκαταστάσεις του τουρνουά και να παρακολουθήσει τις αλλαγές της εργατικής νομοθεσίας. Ωστόσο, με μόλις ένα μήνα ειδοποίηση, η συμβουλευτική συνέλευση του Κατάρ, γνωστή ως Συμβούλιο της Σούρα, ζήτησε να αναβληθεί. Αντ ‘αυτού, η κυρία Καϊλή πήγε στο Κατάρ την εβδομάδα που υποτίθεται ότι θα ήταν εκεί η πλήρης αντιπροσωπεία – και επαίνεσε πλήρως τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις του εμιράτου. Σύμφωνα με τον τοπικό Τύπο, δήλωσε ότι ήταν εκεί εκπροσωπώντας 500 εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες που βλέπουν την πρόοδο της χώρας ως αντιπροσωπεία κοινών αξιών.
«Πήγε πίσω από την πλάτη μου», είπε η ευρωβουλευτής Hannah Neumann, η Γερμανίδα Πράσινη ευρωβουλευτής, επικεφαλής του DARP. Η Ντόχα γνώριζε τις επικρίσεις που θα δεχόταν από την DARP και γι΄ αυτό επέλεξε την επίσκεψης της Ελληνίδας πολιτικού «γνωρίζοντας ότι οι δηλώσεις της θα ήταν λιγότερο επικριτικές».
Πόσο μεγάλη υπόθεση είναι;
Το σκάνδαλο του Κατάρ θα μπορούσε να είναι «η πιο κραυγαλέα υπόθεση» υποτιθέμενης διαφθοράς που έχει δει το Κοινοβούλιο εδώ και χρόνια, δήλωσε ο επικεφαλής της Διεθνούς Διαφάνειας, Michiel van Hulten. Ο Αλμπέρο Αλεμάνο, καθηγητής Νομικής στο HEC Paris, το χαρακτήρισε «το πιο συγκλονιστικό σκάνδαλο διαφθοράς στην ιστορία της ΕΕ».
Ο Γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων, Daniel Freund, συμπρόεδρος της διακομματικής ομάδας του Κοινοβουλίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς, το χαρακτήρισε ένα από τα «πιο σοβαρά σκάνδαλα διαφθοράς στις Βρυξέλλες τις τελευταίες δεκαετίες».
Ο Van Hulten είπε ότι το Κοινοβούλιο έχει δημιουργήσει μια «κουλτούρα ατιμωρησίας… με έναν συνδυασμό χαλαρών οικονομικών κανόνων και ελέγχων και παντελούς έλλειψης ανεξάρτητης (ή μάλιστα οποιασδήποτε) εποπτείας δεοντολογίας». Ο Αλεμάνο προέβλεψε επίσης ότι αυτό είναι απλώς η «κορυφή του παγόβουνου», ελπίζοντας ότι μια συσσώρευση σκανδάλων θα δημιουργούσε πολιτική ώθηση για ένα ανεξάρτητο σύστημα ηθικής.
Τι μπορεί να γίνει γι’ αυτό;
Η Επιτροπή πρόκειται να προτείνει ένα ανεξάρτητο όργανο δεοντολογίας που θα ισχύει για όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα διαθέτει ισχύ διερεύνησης ή επιβολής.
Ο Freund υποστήριξε ότι οι χώρες που δεν είναι μέρος της ΕΕ θα πρέπει να ακολουθούν τους «σχετικά καλούς κανόνες λόμπι που ισχύουν ήδη» στις Βρυξέλλες. Προς το παρόν, οι χώρες δεν χρειάζεται να εγγραφούν στο μητρώο διαφάνειας ομάδων συμφερόντων της ΕΕ, για παράδειγμα, και οι ευρωβουλευτές δεν χρειάζεται να αναφέρουν αυτές τις επαφές. «Η ΕΕ πρέπει να το βελτιώσει αμέσως», είπε ο Freund.
Παρεμπιπτόντως, η ΜΚΟ του Παντσέρι “Fight Impunity” δεν περιλαμβάνεται στο μητρώο διαφάνειας. Πρόκειται για προφανή παραβίαση των υφιστάμενων κανόνων για ομάδες που εδρεύουν στην ΕΕ που θέλουν να υποβάλουν τα επιχειρήματά τους στο Κοινοβούλιο. Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες γραμμές για τα μητρώα διαφάνειας, οι ΜΚΟ υποχρεούνται να περιλαμβάνουν εκτενείς λεπτομέρειες σχετικά με τη χρηματοδότησή τους.
Πώς εξελίσσεται η υπόθεση για το Κατάρ;
Το πλήγμα είναι ήδη μεγάλο. Το S&D ζήτησε να τεθεί σε αναμονή η πρόταση για την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας και ο εισηγητής των Πρασίνων είπε ότι θα καταψηφίσει το μέτρο εάν έρθει σε ψηφοφορία την επόμενη εβδομάδα. Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου σχεδίαζε να μεταβεί στη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ τις επόμενες εβδομάδες. Τώρα έχει ακυρωθεί – που σημαίνει ότι ένας κορυφαίος αντίπαλος της Ντόχα έλκει όλη την προσοχή.
«Οποιαδήποτε σύνδεση της κυβέρνησης του Κατάρ με τους αναφερόμενους ισχυρισμούς είναι αβάσιμη και σοβαρά παραπληροφορημένη», ανέφερε η επίσημη δήλωση του Κατάρ που εκδόθηκε την Κυριακή. «Το κράτος του Κατάρ εργάζεται μέσω της δέσμευσης απέναντι σε θεσμούς και λειτουργεί σε πλήρη συμμόρφωση με τους διεθνείς νόμους και κανονισμούς». προσθέτει.
Τι θα ακολουθήσει στο Ευρωκοινοβούλιο;
Αργά το Σάββατο, η Πρόεδρος του Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ανέστειλε όλες τις «εξουσίες, τα καθήκοντα και τις εργασίες» της Εύας Καϊλή που σχετίζονται με τη θέση της αντιπροέδρου. Για να ανακληθεί πλήρως ο τίτλος της απαιτείται απόφαση από τη διάσκεψη των προέδρων του Κοινοβουλίου και στη συνέχεια ψηφοφορία στην ολομέλεια.
Όταν συγκεντρωθεί η ολομέλεια στο Στρασβούργο αυτή την εβδομάδα, οι ευρωβουλευτές είναι πιθανό να ανακαλέσουν τη βουλευτική ασυλία της κυρίας Καϊλή. Η Αριστερά έχει ήδη ζητήσει επίσημα να προστεθεί στην ημερήσια διάταξη συζήτηση για το περιστατικό, ενώ η ψηφοφορία έχει προγραμματιστεί για το βράδυ της Δευτέρας.
Δικαιοσύνη θα κρίνει και θα σεβαστούμε απόλυτα την απόφαση της.
