3ο Λύκειο Πύργου – Pierre De Coubertin και Λύκειο Βουνάργου: Η φυσική καλλιέργεια καθοριστική στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης
3o ΛΥΚΕΙΟ ΠΥΡΓΟΥ – PIERRE DE COUBERTIN ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟ BΟΥΝΑΡΓΟΥ
ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΠΡΕΣΒΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ»
Η φυσική καλλιέργεια καθοριστική στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης
Τα δύο σχολεία θελήσαμε να προσεγγίσουμε θεωρητικά και πρακτικά δύο από τις στρατηγικές που έχει ψηφίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της «Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας» και αφορούν στη συμβολή της γεωργίας («στρατηγική από το αγρόκτημα στο πιάτο») και της διατήρησης της βιοποικιλότητας («8ο Πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2030») στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
H επίσκεψή μας στις 23 Νοεμβρίου 2023 στο Λύκειο Βουνάργου για τη συνεργασία μας με την ομάδα του σχολείου που σχηματίστηκε κι εκεί για το πρόγραμμα «Σχολεία πρέσβεις της Ευρώπης» είχε κοινό σκοπό την επαφή μας με τη Φύση μέσα από τη γνώση των λειτουργιών της που την κάνουν ικανή να αναγεννάται με φυσικό τρόπο.
Στο χώρο της βιβλιοθήκης μιλήσαμε για τις τωρινές δυσμενείς συνθήκες που έχουν επιβληθεί στο φυσικό περιβάλλον εξαιτίας της κλιματικής κρίσης και δυσχεραίνουν τις αμυντικές και αναγεννητικές του ικανότητες. Συνειδητοποιήσαμε ότι η Φύση, πλέον έχει ανάγκη τη δική μας βοήθεια, που αν την προσφέρουμε βοηθάμε στην ουσία τη δική μας ύπαρξη και ασφαλή επιβίωση.
Η καλεσμένη μας εισηγήτρια κα Όλγα Βενιζέλου Ρουβά, ιδρύτρια της διαδικτυακής ομάδας «Ομάδα παραδοσιακών σπόρων Νομού Ηλείας» μας έδειξε τους σπόρους που συλλέγουν και ανταλλάσσουν στην πολυπληθή ομάδα της / 30χιλιάδες μέλη/ και που προέρχονται από φυτά που καλλιεργούν σε μικρούς λαχανόκηπους μετά από προφύτευση σε ανακυκλώσιμες συσκευασίες. Πρόκειται για μια πρακτική που διαφέρει πολύ από τη συστηματική και εκτεταμένη καλλιέργεια υβριδικών σπόρων, οι οποίοι παράγουν φυτά που οι σπόροι τους δεν ξαναφυτρώνουν. Συμπεράναμε ότι οι φυσικοί σπόροι που συλλέγονται και ανταλλάσσονται στις ομάδες μικροκαλλιεργητών κλείνουν μέσα τους τη δύναμη της Φύσης. H κα Βενιζέλου μας χάρισε σπόρους για να δημιουργήσουμε το δικό μας μικρό φυτώριο και να τα μεταφυτεύσουμε στο έδαφος ή σε δοχεία από ανακυκλώσιμα υλικά για να γευτούμε αγνά λαχανικά.
Στη συνέχεια μέσα από την εισήγηση της κας Νικολίας Αστερή, μέλους του συλλόγου «Περιβαλλοντική Δράση Ηλείας» κατανοήσαμε ποιο είναι το υποβαθμισμένο έδαφος, όπως για παράδειγμα αυτό που έχει δεχτεί επί χρόνια ανόργανα λιπάσματα και φυτοφάρμακα ή αυτό που λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων / υψηλή θερμοκρασία, ξηρασία και ακόλουθη ισχυρή βροχόπτωση / έχει υποστεί ερημοποίηση. Επίσης καμένες δασικές εκτάσεις και ακόμα χειρότερα καμένες για δεύτερη φορά πριν ακόμα προλάβουν τα νέα δέντρα να αποδώσουν σπόρους. Σε αυτές τις τόσο δύσκολες καταστάσεις που μοιάζουν με καταστροφική πορεία χωρίς επιστροφή μπορεί να βοηθήσει η μέθοδος της σποράς σβώλων με σπόρους, η οποία ξεκίνησε από την Ιαπωνία κι έχει διαδοθεί σε όλον τον κόσμο. Πρόκειται για παρασκευή μίγματος από νερό, άργιλο, κομπόστ, ζεόλιθο και σπόρους διαφόρων ειδών όπως τριφυλλιού, ψυχανθών που όταν ριζώνουν δίνουν στο έδαφος ιχνοστοιχεία απαραίτητα για την φυσική εξυγίανση και αναζωογόνησή του ώστε να σταματήσει η ερημοποίηση ενώ στα καμένα δάση ενσωματώνουμε στο μίγμα και σπόρους που συλλέγουμε από διπλανά υγιή δασικά οικοσυστήματα. Η μέθοδος αυτή είναι εμπνευσμένη από τα πουλιά που με τα περιττώματά τους ρίχνουν σπόρους όπως συμβαίνει και με το μίγμα αργιλόσπορων που πλάθουμε σε σφαιρικό σχήμα /σβώλοι/ και αφού στεγνώσουν στον ήλιο τους σκορπάμε στα εδάφη που θέλουμε να βοηθήσουμε. Η επιστήμη της δασοπονίας την αποδέχεται και τα δασαρχεία εγκρίνουν τις αποθέσεις σβώλων από τις εθελοντικές ομάδες και μάλιστα σε μεγάλες καμένες ή ερημοποιημένες εκτάσεις γίνονται ρίψεις σβώλων από αεροπλάνο, αφού τους προσθέτουν ένα λεπτό φύλλο χαρτιού.
Μετά την προβολή βίντεο που παρακολουθήσαμε ομάδα εθελοντών να παρασκευάζουν τους σβώλους χειρωνακτικά αλλά και μηχανικά περάσαμε κι εμείς στην πράξη και είδαμε τις λεπτομέρειες της διαδικασίας. Στο προαύλιο κάναμε την ανάμιξη των υλικών, ενσωματώνοντας σπόρους από ψυχανθή φυτά που έχουν την ιδιότητα να αναζωογονούν ένα κουρασμένο έδαφος. Ζυμώσαμε με τα χέρια μας το μίγμα και όταν πλάθαμε τους σβώλους ενσωματώναμε έναν σπόρο χαρουπιάς. Πρόκειται για ένα δέντρο ενδημικό των μεσογειακών οικοσυστημάτων που φύεται επιτυχώς στα ελληνικά δάση και μπορεί να επιβραδύνει τη μετάδοση της φωτιάς ενώ παράλληλα παράγει πολύτιμους καρπούς που τρέφουν ζώα και ανθρώπους. Τέλος εναποθέσαμε τους σβώλους σε κοντινή τοποθεσία που μας υπέδειξε ο διευθυντής του σχολείου κ. Σπανός Αντ. και όλοι περιμένουμε να δούμε το αποτέλεσμα της δράσης μας.
