Αγιά Σοφιά: Δυο κορυφαίοι συγγραφείς της Τουρκίας καταδικάζουν την απόφαση του Ερντογάν

Ούτε οι καταδίκες, ούτε τα κυνηγητά πτοούν τη βραβευμένη συγγραφέα Ασλί Ερντογάν από το να καταφέρεται εναντίον του Τούρκου ηγέτη και συνονόματού της Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: παρότι το καθεστώς του νέου σουλτάνου την κυνήγησε, την φυλάκισε, την χαρακτήρισε τρομοκράτισσα-και τώρα την εμπλέκει εκ νέου σε περιπέτειες- εκείνη υψώνει το ανάστημά της και δημοσιεύει κείμενο, όπου καταφέρεται αναφανδόν κατά της απόφασης τού να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί.

Περιγράφοντας την Αγία Σοφία ως τη “σοφία” της ίδιας της Πόλης, η Ερντογάν τονίζει πως “η εκ νέου μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί έχει καθαρά ως σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως ράπισμα κατά όλων όσοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η Τουρκία είναι κοσμική χώρα” και μάλιστα σε άρθρο της που είδε το φως της δημοσιότητας φιλοξενούμενο σε κορυφαίες εφημερίδες του κόσμου, όπως τη γαλλική Le Monde. Εκεί η Ερντογάν υποστηρίζει πως μιλάει από πρώτο χέρι, καθώς κατάγεται “από την πόλη που αρχικά ιδρύθηκε ως Κωνσταντινούπολη και τώρα, περισσότερο από χίλια χρόνια αργότερα, αποκαλείται Ινσταμπούλ”.

Δεν διστάζει,μάλιστα, να την αποκαλέσει “Πόλη, με Π κεφαλαίο, όπως δηλαδή την αποκαλούν οι Έλληνες” τονίζοντας μάλιστα χαρακτηριστικά πως “μοναδικό σύμβολο της ισχύος της και της φρόνησής της είναι η Αγία Σοφία. Ένα μνημείο, πιστεύω, τόσο μοναδικό, επιβλητικό και απαράμιλλο, όσο και οι αιγυπτιακές πυραμίδες”.

Και δεν φοβάται να δηλώσει πως “μια διήμερη περιήγηση στη σημερινή Ιστανμπούλ αρκεί για να αποκαλύψει ότι η αντιμετώπιση που επιφύλαξαν οι Οθωμανοί στο Βυζάντιο, από το οποίο διδάχτηκαν και αφομοίωσαν πολλά, μόνο δίκαιη δεν ήταν. Ερειπωμένα παλάτια και εκκλησίες που έχουν διαμορφωθεί ως τζαμιά…”.

Βέβαια η ίδια θεωρεί ότι υπεύθυνος γι αυτό το μουσουλμανικό αφήγημα που σκοπό έχει να διαγράψει τόσο τον χαρακτήρα του Βυζαντίου, όσο και τα απομεινάρια της κεμαλικής κοσμικότητας, δεν είναι μόνο ο Ερντογάν αλλά όλοι συλλήβδην οι πολιτικοί της Τουρκίας.

Όπως υποστηρίζει στο σχετικό κείμενό της, τα τουρκικά κόμματα της αντιπολίτευσης είναι συνυπεύθυνα σε αυτό που συμβαίνει αφού τηρούν σιγή ιχθύος αδυνατώντας να συγκρουστούν με τον παντοδύναμο Πρόεδρο ή τουλάχιστον να εκφράσουν τη διαφωνία τους-ενδεχομένως και για λόγους ψηφοθηρικούς, που είναι το χειρότερο από όλα: “Παρότι η πλειονότητα της τουρκικής κοινής γνώμης βλέπει αυτή την εκ νέου μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί ως έναν πολιτικό ελιγμό που ως στόχο έχει να αποσυντονίσει την κοινή γνώμη και να την απομακρύνει από την οικονομική κρίση την ίδια στιγμή, τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ειδικά το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) έχει εκφράζει, αν και σημαιοφόρος του κεμαλισμού, ήπιες αντιδράσεις και έχει παραμείνει σιωπηλό ενώ σε μια δυο περιπτώσεις η στάση του ήταν έως και επιδοκιμαστική. Κανείς δεν τολμά να θίξει το θρησκευτικό αίσθημα των μαζών, παρόλο που κανείς δεν έχει ρωτήσει τις μάζες αν επιθυμούν στην πραγματικότητα μια τέτοια μετατροπή της Αγίας Σοφίας!”.

Όπως φαίνεται, η Ασλί Ερντογάν δεν μασάει τα λόγια της καταφερόμενη εναντίον των δυναστικών, κατά τα πρότυπα του Μωάμεθ του Β’ του Πορθητή, οι οποίοι ήταν οι μόνοι που μιλούσαν για κατακτήσεις και για εχθρούς, μεθοδεύσεων και αποφάσεων του Ερντογάν.

Η ίδια μάλιστα εξακολουθεί να υφίσταται τα πάνδεινα καθώς δυο μέρες μετά την πρόσφατη αθώωση της από δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης που την έκρινε αθώα για τις “τρομοκρατικές δραστηριότητες” για τις οποίες δικαζόταν ένας ξεκάθαρα Ερντογανικός εισαγγελέας άσκησε έφεση με αποτέλεσμα η υπόθεση να επαναδικάζεται σε δευτεροβάθμιο δικαστήριο.

Το αμάρτημα της Ερντογάν; Ότι η συγγραφέας που είναι πλέον διάσημη σε όλο τον κόσμο και τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε διαφορετικές γλώσσες-στην Ελλάδα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Ποταμός» – συνεργάστηκε με εφημερίδα που υποτίθεται ότι συνδεόταν με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, το γνωστό PKK. Μετά την καταδικαστική απόφαση η συγγραφέας φυλακίστηκε και αφότου αφέθηκε ελεύθερη το 2016 κατάφερε στη συνέχεια να μεταβεί στη Γερμανία την οποία μετέτρεψε σε τόπο αυτο-εξορίας γράφοντας διαρκώς κατά του τουρκικού καθεστώτος και των ολοκληρωτικών μεθόδων του.

Η Ασλί Ερντογάν και ο Σεφέρης

Άλλωστε τα βιβλία που έχει γράψει μιλούν από μόνα τους-ειδικά το “Μήτε η σιωπή είναι πια δική σου”-κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ποταμός» σε μετάφραση Ανθής Καρρά– όπου η συγγραφέας μνημονεύοντας τον δικό μας Γιώργο Σεφέρη -από όπου και ο τίτλος- ξετυλίγει όλο το νήμα των αδιανόητων διώξεων που υπέστη από το τουρκικό καθεστώς, εξηγώντας αναλυτικά το πως ο Ερντογάν άνοιξε πόλεμο ενάντια στην ελευθερία του λόγου, τους δημοσιογράφους, την κριτική σκέψη.

Εκεί, στα συγκλονιστικά κείμενα που περιλαμβάνονται στη συλλογή, μεταξύ άλλων απαριθμεί όλα τα εγκλήματα του τουρκικού καθεστώτος ενώ φροντίζει να επαναφέρει ολοζώντανη εικόνα από το δωδεκάχρονο παιδί που βρέθηκε σε υπόγειο της τουρκικής πόλης Τζιζρέ: «Η Τουρκία διέπραξε ένα φοβερό έγκλημα. Δεν δολοφόνησε μονάχα αμάχους, δολοφόνησε αμάχους που κρατούσαν λευκές σημαίες
• δεν δολοφόνησε μόνο παιδιά, δολοφόνησε και παιδιά τραυματισμένα που τα ασθενοφόρα προσπαθούσαν να τα μεταφέρουν στα νοσοκομεία
• δεν έκαψε απλώς όσους τραυματίες στρίμωξε στα υπόγεια, αλλά και το καυχήθηκε… Απαγόρευσε, λιντσάρισε, φυλάκισε, πολιόρκησε με μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις και με τανκς, γάζωσε με τα τανκς και τα κανόνια της τη λέξη “Ειρήνη”».

Κι ο Ορχάν Παμούκ κατά της απόφασης

Ένας διεθνής, Νομπελίστας λογοτέχνης, όπως ο Ορχάν Παμούκ δεν θα μπορούσε παρά να είναι ενάντιος σε μια απόφαση που καταργεί την ανοχή σε άλλους πολιτισμούς, προπαγανδίζει την έχθρα και κυρίως, όπως δήλωσε ο ίδιος “στερεί την περηφάνια από ορισμένους Τούρκους που θεωρούσαν ότι βρίσκονται σε κοσμικό μουσουλμανικό κράτος”.

Κωνσταντινουπολίτης, συγγραφέας του πιο όμορφου, ίσως, βιβλίου που έχει γραφτεί ποτέ για την πόλη με τον τίτλο “Ίστανμπούλ”-κυκλοφόρησε μάλιστα ξανά πρόσφατα από τις εκδόσεις Πατάκη- ο Παμούκ πάντοτε υποστήριζε ότι το βασικό χαρακτηριστικό της Πόλης είναι η ανοιχτοσύνη της. Γι’ αυτό και, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά μιλώντας στο BBC… «το να μετατρέψουμε την Αγία Σοφία σε τζαμί είναι σαν να λέμε στον υπόλοιπο κόσμο, δυστυχώς, δεν είμαστε πλέον κοσμικό κράτος. Υπάρχουν εκατομμύρια κοσμικοί Τούρκοι, σαν εμένα, που φωνάζουν εναντίον [της απόφασης], αλλά οι φωνές τους δεν ακούγονται» τόνισε υψώνοντας και αυτός το ανάστημα του κατά της απόφασης.

Να θυμίσουμε ότι Παμούκ κατάγεται από μια αστική οικογένεια ενώ τα βιβλία του έχουν αποσπάσει κορυφαία βραβεία όπως το Βραβείο Impac του Δουβλίνου, το Prix Medicis της Γαλλίας, το Βραβείο Ειρήνης των Γερμανών Βιβλιοπωλών, και τέλος , το Βραβείο Νόμπελ που έλαβε το 2006. Σύμφωνα με το σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας που του απένειμε το βραβείου Νομπέλ το 2006 ο Ορχάν Παμούκ ”αναζητώντας τη μελαγχολική ψυχή της γενέτειρας πόλης του, ανακάλυψε καινούργια σύμβολα για τη σύγκρουση και τη συνύφανση των πολιτισμών”.

protothema.gr