Δασικές πυρκαγιές: Δεν υπάρχουν ασφαλή επίπεδα ρύπανσης από τον καπνό

Κορυφαίος επιστήμονας που μελετά τις επιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών, μίλησε στον Guardian για τους κινδύνους που δεν προκύπτουν από τις ίδιες τις φλόγες, αλλά από τον καπνό που γεννούν
Η κλιματική κρίση σαρώνει ολόκληρο τον πλανήτη, προκαλώντας ξηρασία και δημιουργώντας ιδανικές συνθήκες για καταστροφικές πυρκαγιές. Έτσι, κάθε καλοκαίρι, πέρα από την Ελλάδα και τις υπόλοιπες χώρες της Μεσογείου, οι δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ θρηνούν εκατομμύρια στρέμματα χαμένων εκτάσεων. Και ο καπνός τους μεταφέρεται ακόμη και χιλιόμετρα μακριά από την εστία της φωτιάς.

Όπως αναφέρει σχετικό άρθρο του Guardian, το πρόβλημα έχει γίνει τόσο οξύ, ώστε τα δελτία καιρού στην Καλιφόρνια να προσθέτουν την «πρόβλεψη καπνού» στις ημερήσιες ανακοινώσεις τους, παρουσιάζοντας μοντέλα που δείχνουν προς τα πού θα κινηθεί ο άνεμος από την εκάστοτε πυρκαγιά, για μέρες μετά την εμφάνισή του.

Ο καπνός από τις πυρκαγιές ήταν η αιτία τα τελευταία χρόνια για το 50% του συνόλου της επικίνδυνης μόλυνσης του αέρα με μικροσωματίδια στις δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ, σύμφωνα με έρευνα, και το πρόβλημα συνεχίζει να μεγεθύνεται.

Η μεγαλύτερη πυρκαγιά που έπληξε φέτος την Καλιφόρνια, και η οποία έλαβε το όνομα Μακίνι, εξακολουθεί να μαίνεται στον εθνικό δρυμό του Κλάμαθ.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι σημερινές πολιτικές υγείας δεν προστατεύουν τους ανθρώπους αποτελεσματικά απέναντι στην εισπνοή καπνού, ενώ νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε φέτος τον Ιούλιο υπογράμμισε πώς τα επικίνδυνα επίπεδα των μικροσκοπικών σωματιδίων που περιέχονται στον καπνό μεταφέρονται σε νοικοκυριά που δεν απειλούνται από την ίδια την πυρκαγιά.

Ο Guardian απευθύνθηκε σε έναν από τους συγγραφείς της νέας μελέτης, τον Σαμ Νιλ, έναν ερευνητή πυρκαγιών στο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Αλλαγής και Ανθρώπινων Αποτελεσμάτων στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.

Ποιο ήταν το πιο εντυπωσιακό εύρημα της μελέτης;

Το πρώτο ήταν ότι ακόμη και αν εξετάσεις τα πραγματικά πλούσια νοικοκυριά γύρω από την περιοχή της Ακτής του Σαν Φρανσίσκο, η ατμόσφαιρα του αέρα στο εσωτερικό των σπιτιών είναι κατά μέσο όορ πολύ κακή στη διάρκεια των πυρκαγιών. Αυτό με ξάφνιασε. Πίστευα ότι οι πλούσιοι που ενδιαφέρονται για την ποιότητα του αέρα, θα μπορούσαν να προστατεύσουν αποτελεσματικά τους εαυτούς τους. Αυτό είναι ανησυχητικό, γιατί το αναμενόμενο είναι ότι πολλές ομάδες έχουν ακόμη λιγότερα μέσα αυτοπροστασίας.

Τι πιστεύετε ότι σημαίνει η έρευνα για εκείνους που χαράσσουν πολιτική;

Η ρύπανση από δασικές πυρκαγιές διαφέρει θεμελιωδώς από άλλους τύπους ρύπανσης. Όταν πρόκειται για ρύπανση από τις μεταφορές, είναι σχετικά εύκολο να προσπαθήσεις να περιορίσεις την πηγή της ρύπανσης ρυθμίζοντας τις εκπομπές των οχημάτων και φορολογώντας τη βενζίνη ή ό,τι άλλο θέλουν να κάνουν οι πολιτικοί. Όμως κάτι αντίστοιχο είναι εξαιρετικά δύσκολο για τις δασικές πυρκαγιές. Δεν υπάρχει πολιτική που μπορούμε να εφαρμόσουμε και η οποία μπορεί να εξαλείψει ή να περιορίσει δραματικά τις δασικές πυρκαγιές βραχυπρόθεσμα. Κι έτσι αντ’ αυτού, η κεντρική πολιτική είναι να λέμε στους ανθρώπους να προστατεύσουν τους εαυτούς τους.

Επομένως πιστεύω ότι απαιτούνται τεράστιες προσπάθειες για να εντοπίσουμε τους ευάλωτους πληθυσμούς και να τους βοηθήσουμε να προστατευτούν. Δε γίνεται να αφήνουμε τους πάντες να το αντιμετωπίσουν με ίδια μέσα. Το μόνο που θα καταφέρουμε έτσι, είναι να εντείνουμε τις προϋπάρχουσες ανισότητες.

Οι ασθενείς που πάσχουν από άσθμα ανήκουν σε εκείνους που πλήττονται εντονότερα από τους καπνούς των πυρκαγιών, με την ασθένεια να εκδηλώνεται συχνότερα σε άτομα μειονοτικής καταγωγής. Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για την υποστήριξη των ευάλωτων πληθυσμών;

Το πιο αποτελεσματικό μέτρο θα ήταν η παροχή καθαριστών αέρα στα ευάλωτα νοικοκυριά. Κάτι τέτοιο θα συμπεριλάμβανε σίγουρα τους ασθενείς με άσθμα και άλλα αναπνευστικά προβλήματα που θα επιδεινώνονταν.

Στην Καλιφόρνια, για παράδειγμα, η Διοίκηση για την Ποιότητα του Αέρα στον Κόλπο έχει εκπονήσει πρόγραμμα δανεισμού καθαριστών αέρα στη διάρκεια εκτεταμένων δασικών πυρκαγιών. Είναι μια πολύ ακριβή πολιτική που είναι δύσκολο να εφαρμοστεί σε μεγάλη κλίμακα. Όμως γίνονται προσπάθειες για τη διεύρυνσή της, επειδή αν μπορείς να κρατήσεις κλειστά τα παράθυρα και τις πόρτες σου και να μείνεις σπίτι με ανοιχτό τον καθαριστή αέρα, μάλλον είναι και ο καλύτερος τρόπος να προστατεύσεις τον εαυτό σου.

Βοηθούν οι μάσκες Ν95;

Οι μάσκες τύπου Ν95 είναι σαφώς αποτελεσματικές όταν είσαι υποχρεωμένος να βγεις έξω. Πρέπει να φοριούνται σωστά – και πολλοί άνθρωποι τις φοράνε υπερβολικά χαλαρά, γεγονός που τις καθιστά αναποτελεσματικές. Όταν, όμως, φορεθούν σωστά, είναι βέβαιο ότι αμβλύνουν το πρόβλημα σε εξωτερικούς χώρους.

Τι άλλες έρευνες γίνονται καθώς βλέπουμε ότι σε όλη την Ευρώπη ξεσπούν καύσωνες και πυρκαγιές;

Υπάρχουν αρκετά συμπεράσματα που μπορούμε να αντλήσουμε από την πρόσφατη βιβλιογραφία. Το ένα είναι ότι δεν υπάρχουν ασφαλή επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Βλέπεις τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία ακόμη και σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Επομένως, πραγματικά δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο έκθεσης.

Το δεύτερο σημαντικό ζήτημα είναι ότι οι άνθρωποι παλιότερα υπέθεταν ότι ο καπνός από τις δασικές πυρκαγιές είναι λιγότερο επιβλαβής σε σχέση με τη ρύπανση από άλλες πηγές. Όμως δεν φαίνεται πως είναι έτσι. Φαίνεται πως ο καπνός από τις πυρκαγιές είναι εξίσου επικίνδυνος με κάθε άλλο είδος ρύπανσης.

Πέρσι έγινε μια μελέτη που έδειχνε ότι οι πυρκαγιές της Καλιφόρνιας αύξησαν τις επισκέψεις στα νοσοκομεία ακόμη και στην ανατολική ακτή. Ο καπνός μπορεί να διανύσει τεράστιες αποστάσεις και να επηρεάσει τα επίπεδα ρύπανσης παντού.

Επάνω σε τι εργάζεστε αυτή την περίοδο;

Ένα από τα πραγματικά αναπάντητα ερωτήματα αφορά την κατανόηση των παραγόντων που οδηγούν σε διαφορές στην ποιότητα του αέρα στους εσωτερικούς χώρους. Ακόμη και τα νοικοκυριά που βρίσκονται στην ίδια γειτονιά μπορούν να έχουν διαφορετική ποιότητα αέρα. Και η διαφορά παραμένει, ακόμη και έπειτα από τον έλεγχο μεταβλητών όπως το έτος κατασκευής, η ύπαρξη κλιματισμού και άλλα στοιχεία.

Και αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι η μέτρηση των φτωχών νοικοκυριών. Θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για τα σπίτια που δεν έχουν απαραιτήτως τους πόρους για να αγοράσουν τους δικούς τους μετρητές ποιότητας αέρα.

Ποιος μετρά τις παγκόσμιες επιπτώσεις της ρύπανσης;

Πρόκειται για ένα πολλά υποσχόμενο νέο ερευνητικό πεδίο που εξελίσσεται γρήγορα. Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία εκτόξευσε ένα νέο δορυφόρο πριν από τρία ή τέσσερα χρόνια, που διαθέτει αισθητήρες ειδικά σχεδιασμένους για να μετρούν την ατμοσφαιρική ρύπανση. Το γεγονός αυτό μας έχει δώσει νέες πληροφορίες για τα παγκόσμια μοτίβα της ρύπανσης – γιατί μπορείς να δεις τη ρύπανση καθημερινά, σε κάθε μέρος του κόσμου.

Και μπορείς να αναλύσεις τους τύπους της ρύπανσης χρησιμοποιώντας τα δορυφορικά στοιχεία. Εξακολουθούμε να μη διαθέτουμε τα ιστορικά αρχεία που θα ήταν απαραίτητα για τη μακροχρόνια μελέτη των επιπτώσεων… αλλά τουλάχιστον μπορούμε να δούμε πώς μοιάζουν τα σημερινά μοτίβα της ρύπανσης και πώς εξελίσσονται οι κινήσεις της.

Πηγή: Guardian – In.gr