EUMED9 – Μητσοτάκης: Δεν θα επιτρέψουμε νέο 2015 στο μεταναστευτικό – Αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο «βλέπει» ο Μακρόν

Πολλαπλά μηνύματα για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, την ανάγκη δράσης για την κλιματική αλλαγή, την αντιμετώπιση ενός μεταναστευτικού κύματος από το Αφγανιστάν και την προστασία των θαλασσίων συνόρων έστειλε, από το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η σύνοδος των ηγετών των Μεσογειακών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMED9).

Νωρίτερα, η EUMED9 υιοθέτησε τη «Διακήρυξη των Αθηνών» για την κλιματική αλλαγή, ζητώντας την πλήρη εφαρμογή του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και την ουσιαστική ενίσχυση των μέσων της RescEU στη Μεσόγειο.

Κατά την έναρξη της συνέντευξης Τύπου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι οι χώρες της Μεσογείου συντονίζουν την δράση τους ενάντια στην κλιματική αλλαγή, ενώ μίλησε για την ανάγκη η Τουρκία να εγκαταλείψει τις προκλήσεις απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις υβριδικές απειλές, ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός, αναφερόμενος στις μεταναστευτικές ροές από το Αφγανιστάν. Όπως είπε, τα σύνορα της Ελλάδας είναι και σύνορα της ΕΕ και η χώρα μας δεν θα επιτρέψει ένα νέο μεταναστευτικό κύμα, όπως αυτό του 2015.

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στην εκστρατεία των εμβολιασμών, τονίζοντας ότι θα συνεχιστεί η επιχείρηση της πειθούς, χωρίς να διακοπεί η οικονομική δραστηριότητα.

Η Μεσόγειος του πολιτισμού, των ανοιχτών οριζόντων μας ζητά να προστατεύσουμε την ειρήνη και την ασφάλεια δίπλα της, περιέγραψε ο πρωθυπουργός. Η Ελλάδα πρόσθεσε στην ατζέντα μας το ζήτημα της κλιματικής κρίσης, εξήγησε ο κ. Μητσοτάκης, ενώ υπενθύμισε πως οι καταστροφικές φωτιές του φετινού καλοκαιριού δεν άφησαν τελικά αλώβητη καμία ευρωπαϊκή χώρα.

Ο ίδιος ανέφερε πως οι μεσογειακές χώρες «διεκδικούμε έναν ισχυρότερο Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας» και τόνισε πως θεμελιώδης προτεραιότητα όλων μας παραμένει η ασφάλεια και η σταθερότητα σε όλο το εύρος της Μεσογείου.

«Είναι καιρός να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Κύπρο, στην Ελλάδα και σε όλη την περιοχή» σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην Τουρκία και υπεραμύνθηκε της αναγκαιότητας στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, με φόντο τις πρόσφατες ανακατατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα.

Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για επιτακτική η εξάρθρωση των παράνομων δικτύων διακίνησης ανθρώπων και ξεκαθάρισε ότι «δεν θα επιτρέψουμε την επανάληψη του φαινομένου των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών του 2015», με φόντο τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν.

Μακρόν: Αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο

«Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχές μου στον ελληνικό λαό για τη 200η επέτειο από την ελληνική Επανάσταση» ανέφερε ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, Εμανουέλ Μακρόν, ξεκινώντας την τοποθέτησή του. Ο ίδιος γνωστοποίησε πως «συζητήσαμε για την προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης», όπως και «μεταφέραμε ένα μήνυμα σταθερότητας και ειρήνης και ήδη παρατηρούμε αποκλιμάκωση όσον αφορά την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

Επιπλέον, ο πρόεδρος Μακρόν υποστήριξε ότι «εκφράσαμε την υποστήριξή μας στην ακεραιότητα της Κύπρου στο πρόσωπο του προέδρου της, συζητήσαμε το πόσο σημαντικό είναι να προάγουμε την ανθρώπινη ανάπτυξη». Ο ίδιος έκανε λόγο για μια «σημαντική γεωπολιτική πρόκληση» στην περίπτωση της Λιβύης, ενώ γνωστοποίησε ότι θα διοργανωθεί από τους ευρωπαίους νέα Σύνοδος τον ερχόμενο Νοέμβριο.

Ο Γάλλος πρόεδρος ζήτησε να ενισχύσουμε τον μηχανισμό Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας, ενώ πρόσθεσε για την ατζέντα της Συνόδου πως «συζητήσαμε για την σπουδαιότητα μιας κοινής προσπάθεια στους τομείς της άμυνας και της ασφαλείας».

«Πρέπει να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις και απειλές στη γειτονιά μας» ανέφερε ο κ. Μακρόν, προσθέτοντας με νόημα «αλλά και να δημιουργούμε συμμαχίες».

Ντράγκι: Επαναξιολογήσαμε τις διεθνείς σχέσεις

Από πλευράς του, o πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, τόνισε ότι «δεν υπάρχει πια χρόνος, δεν μπορούμε να καθησυχαζόμαστε» και αναφέρθηκε στην ευρεία γκάμα θεμάτων που συζητήθηκαν στη Σύνοδο.

Ανάμεσά τους ο κ. Ντράγκι ξεχώρισε τις αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος. «Οι Ευρωπαίοι πολίτες βλέπουν ήδη την αύξηση στους λογαριασμούς τους» τόνισε ο ίδιος, και ζήτησε εμείς να αναλάβουμε δράση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρεμβεί».

Σύμφωνα με τον κ. Ντράγκι, «οι βόρειες χώρες είναι λιγότερο εξαρτημένες η ευρωπαϊκή επιτροπή να αναλάβει ένα συντονιστικό ρόλο, ώστε να υπάρξει μία ισορροπία».

Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας διαπίστωσε πως στη δεύτερη φάση της προμήθειας των εμβολίων βλέπουμε ότι υπάρχει «αυξημένος συντονισμός», ενώ «συζητήσαμε και για την αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου».

Ως προς την ευρωπαϊκή άμυνα, τους τελευταίους μήνες βιώσαμε κάποια γεγονότα, σημείωσε ο κ. Ντράγκι και ζήτησε να «επαναξιολογήσουμε τις διεθνείς σχέσεις και την στάση που πρέπει να τηρούμε».

Στόχος μας όμως πάντα είναι η ευρωπαϊκή κυριαρχία μέσω της ευρωπαϊκής άμυνας, κατέληξε ο Ιταλός πρωθυπουργός.

Σάντσεθ: Κι εμείς βιώσαμε καταστροφές

«Στην Ισπανία και εμείς βιώσαμε καταστροφές» σημείωσε ο πρωθυπουργός της χώρας, Πέδρο Σάντσεθ. «Ένα άλλο σημαντικό θέμα είναι η ευρωπαϊκή άμυνα. Με αυτήν θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε μια Ευρώπη της ασφάλειας, να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή κυριαρχία» τόνισε ο κ. Σάντσεθ και υπεραμύνθηκε των πολιτικών κατά της αύξησης της τιμής του ρεύματος.

«Είναι ένα πρόβλημα ευρωπαϊκό και γι’ αυτό πρέπει να βρούμε ευρωπαϊκές λύσεις σε αυτό» κατέληξε ο κ. Σάντσεθ.

Αμπέλα (Μάλτα): Προτεραιότητα το μεταναστευτικό

O πρωθυπουργός της Μάλτας, Ρόμπερτ Αμπέλα, ανακοίνωσε την επιστροφή στην αεροπορική σύνδεση της χώρας του με τη Λιβύη, ενώ έθεσε ως προτεραιότητα το μεταναστευτικό. «Η περίπτωση του Αφγανιστάν μπορεί να έχει πολλές συνέπειες για την Ευρώπη» εξήγησε και πρόσθεσε πως «η επιλογή η ΕΕ να μην εστιάσει σε αυτό το θέμα δεν υφίσταται. Η ΕΕ να συνεργαστεί με χώρες της περιοχής».

Ο κ. Αμπέλα έθεσε ως προτεραιότητα τις νέες μορφές ενέργειας, αλλά και την κλιματική αλλαγή, για την οποία ζήτησε συνεργασία για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της.

«Πρέπει να έχουμε μια κοινή προσέγγιση για τη μεσογειακή περιοχή» ανέφερε, ενώ τόνισε την αλληλεγγύη του στην Κύπρο, εξηγώντας ότι «ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου ο μόνος δρόμος για το μέλλον».

Παράλληλα, συνεχάρη τον Έλληνα πρωθυπουργό για την πρωτοβουλία του ψηφιακού πιστοποιητικού για τον εμβολιασμό από τον κορωνοϊό, εστιάζοντας ακόμη σε κοινά σχέδια πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.

Πλένκοβιτς (Κροατία): Έμπρακτη αλληλεγγύη

«Η Ελλάδα έχει δείξει την αλληλεγγύη αυτή και οι Ευρωπαίοι εταίροι, όταν η Κροατία επλήγη από δύο πολύ δυνατούς σεισμούς και εμείς με τη σειρά μας βοηθήσαμε την Ελλάδα, στέλνοντας αεροπλάνα για την περίπτωση των καταστροφικών πυρκαγιών» φέτος το καλοκαίρι, ανέφερε ο πρωθυπουργός της Κροατίας, Αντρέι Πλένκοβιτς

Ο ίδιος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις πολιτικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα σε άλλα μέρη του κόσμου και επηρεάζουν την Μεσόγειο, με το βλέμμα εμφανώς στραμμένο στη συμμαχία AUKUS.

Ανυπομονώ να συμμετέχω ενεργά στις επόμενες συζητήσεις, όπου θα υπάρξουν συζητήσεις για θέματα ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και ανάπτυξης κατέληξε ο πρωθυπουργός Πλένκοβιτς.

Η δήλωση Μητσοτάκη

Κυρίες και κύριοι,

Με ξεχωριστή χαρά υποδέχομαι σήμερα, στην Αθήνα, τους επτά αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων του Ευρωπαϊκού Νότου, όπως και τον Υπουργό Εξωτερικών που εκπροσωπεί τον φίλο Πρωθυπουργό της Πορτογαλίας. Και για πρώτη φορά, μάλιστα, συμμετέχουν και οι Πρωθυπουργοί της Σλοβενίας και της Κροατίας.

Η 8η Σύνοδος λοιπόν του MED 9, όπως ονομάζεται από εδώ και στο εξής, είναι γεγονός. Και με τα συμπεράσματά της να καθρεφτίζονται και στο χώρο που σήμερα μας φιλοξενεί. Ένα εμβληματικό τοπόσημο της σύγχρονης Αθήνας, έτοιμης να αναμετρηθεί με το μέλλον, πάντα όμως κάτω από την αύρα της αιώνιας πυξίδας μας, της Ακρόπολης, και δίπλα στο κύμα της θάλασσας που μας ενώνει όλους, τη Μεσόγειο.

Δεν πιστεύω ότι πρόκειται για απλούς συμβολισμούς αλλά για κρίσιμες αντιστίξεις στα πραγματικά ζητούμενα της συγκυρίας. Γιατί στην πόλη όπου γεννήθηκε, η Δημοκρατία καλείται τώρα να αναβαθμιστεί για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του αυταρχισμού και του λαϊκισμού. Ενώ η Μεσόγειος του πολιτισμού, των ανοιχτών οριζόντων και της ευημερίας, μάς ζητά να προστατεύσουμε την ειρήνη και την ασφάλεια γύρω της, αλλά και την ίδια την ισορροπία στο οικοσύστημα που ζει στα νερά της.

Ακριβώς γι’ αυτό και η Ελλάδα πρόσθεσε στην ατζέντα μας το κρίσιμο ζήτημα της κλιματικής κρίσης και η παρουσία της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ursula von der Leyen, στη σχετική συζήτηση, υπογραμμίζει την προτεραιότητα που έχει το θέμα και που απασχολεί συνολικά τα κράτη-μέλη της Ένωσής μας.

Ειδικά οι καταστροφικές φωτιές του φετινού καλοκαιριού, που χτύπησαν ιδιαίτερα την Ελλάδα, την Ιταλία, την Κύπρο, δεν άφησαν τελικά αλώβητη καμία μεσογειακή χώρα. Την ίδια ώρα βέβαια που ο ευρωπαϊκός Βορράς δοκιμαζόταν από θανατηφόρες πλημμύρες. Είναι η καλύτερη απόδειξη, η ισχυρότερη απόδειξη, ότι η περιβαλλοντική κρίση μάς αφορά όλους. Είναι και ένα σήμα συναγερμού ότι αυτή αποβιβάστηκε ήδη στις ακτές μας.

Και καθώς ο κίνδυνος είναι κοινός, κοινή θα πρέπει να είναι και η άμυνά μας. Οι κατευθύνσεις που δίνει, λοιπόν, η Διακήρυξη των Αθηνών για το περιβάλλον, που προσυπογράψαμε, σήμερα είναι σαφείς. Συντονιζόμαστε οι εννέα χώρες του ευρωπαϊκού Νότου για να προστατεύσουμε τα δάση μας και τις θάλασσές μας.

Διεκδικούμε -και συμφωνήσαμε σε αυτό- έναν ισχυρότερο μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Προχωρούμε στην ανταλλαγή τεχνολογίας και μέσων πρόληψης για να αντιμετωπίσουμε τις επιθέσεις της φύσης. Προωθούμε, προφανώς, τους ευρωπαϊκούς στόχους, τη γρήγορη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, τις επενδύσεις σε ήπιες πηγές ενέργειας, την προστασία της θάλασσας από τη μόλυνση και -όπως συζητήσαμε και με τον φίλο Emmanuel Macron στη Μασσαλία- από την υπεραλίευση.

Και βέβαια ζητάμε να αντιμετωπίσουμε και από κοινού, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την πρόκληση των αυξημένων τιμών του φυσικού αερίου καθώς αυτές έχουν επιπτώσεις τελικά στις τιμές του ρεύματος για όλες τις οικονομίες μας.

Φίλες και φίλοι, τα νέα στοιχήματα δεν επισκιάζουν, ωστόσο, τις παλιές προκλήσεις. Και από αυτές που εξετάσαμε επιτρέψτε μου πολύ σύντομα να επισημάνω μόνο ορισμένες.

Θεμελιώδης προτεραιότητα όλων μας παραμένει η ασφάλεια και η σταθερότητα σε όλο το εύρος της Μεσογείου, με βάση πάντα το Διεθνές Δίκαιο, τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας που οι χώρες μας, όλες, έχουν υπογράψει και τιμούν. Και την εφαρμογή της οποίας βέβαια όχι απλά απαιτούν, αλλά και εγγυώνται.

Αυτό αφορά όλες τις χώρες, αφορά και τη γειτονική Τουρκία, η οποία είναι καιρός πια να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Κύπρο, στην Ελλάδα, αλλά και συνολικά στην περιοχή. Οι σχέσεις της Ευρώπης με την Άγκυρα, άλλωστε, καταγράφονται πια αναλυτικά σε όλα τα πρόσφατα συμπεράσματα των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και τώρα στέλνουν και τα μεσογειακά κράτη το δικό τους μήνυμα.

Πρόκειται για μία ακόμα παράμετρο η οποία αναδεικνύει την αναγκαιότητα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, τη χάραξη του δικού της δρόμου στην άμυνα, στην ασφάλεια, στην ενέργεια, στην οικονομία, στην υγεία.

Είναι προβλήματα που θέτουν, πια, επιτακτικά στο τραπέζι τα ίδια τα γεγονότα αλλά και οι πρόσφατες αναδιατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα. Είναι μία επιλογή που, προφανώς, προϋποθέτει νέους συνδυασμούς στο πλέγμα των συμμαχιών μας. Αλλά προβάλει, πλέον, ως αδήριτος στόχος και για την επίτευξή του η Ελλάδα θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή.

Η πολιτική μας διακήρυξη είναι επίσης ξεκάθαρη απέναντι σε υβριδικές απειλές, όπως η εκμετάλλευση των μεταναστευτικών ροών και η μετατροπή τους σε μοχλό πίεσης για άλλους στόχους. Είναι κάτι που παραβιάζει, προφανώς, τα δικαιώματα του ανθρώπου, ένα ζήτημα το οποίο αποκτά όμως νέα χαρακτηριστικά στη σκιά των πρόσφατων εξελίξεων στο Αφγανιστάν.
Συνεπώς, σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, είναι επιτακτική η εξάρθρωση των παράνομων δικτύων διακίνησης ανθρώπων. Τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης πρέπει να προστατευτούν και ναι, πρέπει να εντατικοποιηθεί και η συνεργασία μας με χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στο Αφγανιστάν, όπως η Τουρκία, προκειμένου οι πρόσφυγες να μπορούν να μείνουν πιο κοντά στις εστίες τους.

Ένα, όμως, είναι βέβαιο. Δεν θα επιτρέψουμε την επανάληψη του φαινομένου των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών που βιώσαμε το 2015.

Ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων ήταν και αυτό θέμα στην ατζέντα μας. Αναγνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη χωρίς κοινωνική συνοχή, δεν υπάρχει όμως ούτε ατομική ευημερία χωρίς ασφαλείς και ακμαίους πολίτες.

Συνεπώς, η μετά Covid εποχή απαιτεί σταθερό βηματισμό, τόσο στο μέτωπο της δημόσιας υγείας όσο και σε εκείνο της οικονομίας. Σχετικά με το πρώτο χαιρετήσαμε την ευρωπαϊκή εμβολιαστική στρατηγική και δεν υπάρχει πια καμία αμφιβολία ότι ο κίνδυνος σε όλες τις χώρες μας περιορίζεται πρωτίστως στους πολίτες που δεν έχουν εμβολιαστεί. Θα επιμείνουμε σε αυτήν, θα επιμείνουμε να κερδίσουμε την μάχη της πειθούς, γιατί η πρόκληση της προστασιας της δημόσιας υγείας παραμένει πανευρωπαϊκή.

Σε ό,τι αφορά το δεύτερο, νομίζω ότι κοινή μας θέση είναι ότι η οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα δεν μπορούν να ανασταλούν για ακόμα μια φορά στις χώρες μας. Πολύ περισσότερο όταν όλες οι χώρες του μεσογειακού Νότου -από τις πρώτες και η Ελλάδα- έχουν ήδη τεθεί σε τροχιά ανάπτυξης.

Το άμεσο στοίχημα, λοιπόν, είναι να συνεχιστεί η οικονομική πρόοδος παράλληλα με την εξάπλωση των εμβολιασμών, ενώ το επόμενο που θα μας απασχολήσει σε λίγο καιρό θα είναι το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας. Θα πρέπει να αξιοποιεί θετικά τις εμπειρίες του προηγούμενου, αποφεύγοντας όμως τις αστοχίες του. Άλλωστε, ειδικά ο ευρωπαϊκός Νότος απέδειξε ότι δεν έχει ανάγκη από λιτότητα αλλά προοπτική και αυτήν είμαστε έτοιμοι να υπηρετήσουμε.

Κυρίες και κύριοι, κλείνω με την εξής παρατήρηση: Ο Νότος της Ευρώπης έχει την παράδοση του παρελθόντος, έχει την ισχύ του παρόντος, αλλά και τη δυναμική του μέλλοντος. Μπορεί, λοιπόν, να μεταφέρει τη δροσιά της Μεσογείου στην Κεντρική, την Ανατολική, τη Βόρεια πλευρά της κοινής μας πατρίδας, δίνοντας έτσι νέα πνοή στην ταυτότητά της.

Ο ιστορικός Φερνάν Μπροντέλ, ανέφερε “dans son paysage physique comme dans son paysage humain, la Méditerranée hétéroclite se présente dans nos souvenirs comme une image cohérente, comme un système où tout se mélange et se recompose en une unité originale” (“στο φυσικό όπως και στο ανθρώπινο τοπίο της, η ποικιλομορφη Μεσόγειος εμφανίζεται στις αναμνήσεις μας ως μια συνεκτική εικόνα, ως ένα σύστημα όπου όλα συγχέονται και ανασυντίθενται σε μια αυθεντική ενότητα”).

Ενώ ο Έλληνας ποιητής Γιώργος Σεφέρης, παραλαμβάνοντας το Νόμπελ το 1963, τόνιζε ότι “σε αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας χρειάζεται τους άλλους”.

Ακολουθώντας, λοιπόν, τα λόγια αυτών των δύο σπουδαίων ανθρώπων του πνεύματος, την ανάγκη για δημιουργική σύνθεση λοιπόν που προκύπτει από την κοινή δράση, νομίζω πως θα βρούμε το δρόμο που αξίζουν οι χώρες μας, η Μεσόγειος και η Ευρώπη την τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα.

protothema.gr