Γράφει ο Διονύσιος Παναγιωτάρας: Προστασία του Περιβάλλοντος και Κυκλική Οικονομία
Προστασία του Περιβάλλοντος και Κυκλική Οικονομία
Διονύσιος Παναγιωτάρας
Επίκουρος Καθηγητής
Τμήμα Περιβάλλοντος – Ιονίου Πανεπιστημίου
Η μεγάλη αύξηση του πληθυσμού της Γης καθώς και η ραγδαία βιομηχανική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια έχουν επιφέρει μείωση των φυσικών πόρων και υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με υπολογισμούς για το 2019, η ανθρωπότητα κατανάλωσε τους πόρους του πλανήτη 1,75 φορές ταχύτερα από τις δυνατότητες των οικοσυστημάτων να τους ανανεώσουν. Πολλές μελέτες και διεθνείς οργανισμοί συμπεραίνουν πως για να εξασφαλίσουμε την βιωσιμότητα του Πλανήτη μας, η παγκόσμια οικονομία θα πρέπει να αντικαταστήσει το γραμμικό μοντέλο “παίρνω – φτιάχνω – απορρίπτω” με ένα, όπου η αξία των προϊόντων, των υλικών και των πόρων παραμένει στην αγορά όσο το δυνατόν περισσότερο, με αποτέλεσμα η παραγωγή αποβλήτων να περιορίζεται στο ελάχιστο. Αυτό το μοντέλο ονομάζεται Κυκλική Οικονομία, εντάσσεται στα πλαίσια της προσπάθειας υιοθέτησης της αειφόρου ανάπτυξης και αποτελεί την καινούρια παγκόσμια πρόκληση στις παραγωγικές δομές και δραστηριότητες.
Η Κυκλική Οικονομία στην Ε.Ε. αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα από το 2015, καθώς η Ευρώπη εξαρτάται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από τους εισαγόμενους πόρους. Σε μια κυκλική οικονομία, η αξία των προϊόντων και των υλικών διατηρείται, η παραγωγή αποβλήτων και η χρήση πόρων ελαχιστοποιείται, και όταν ένα προϊόν φτάσει στο τέλος της ζωής του, χρησιμοποιείται ξανά για να δημιουργήσει περαιτέρω αξία. Αυτό μπορεί να αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, συμβάλλοντας στην καινοτομία, την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Το νέο πρόγραμμα δράσης της Ε.Ε. για την κυκλική οικονομία μαζί με την στρατηγική για την βιομηχανική παραγωγή και ανάπτυξη, αποτελούν τα βασικά εργαλεία για το σχεδιασμό, την παραγωγή και την εμπορία βιώσιμων προϊόντων. Ορίζουν τις ελάχιστες απαιτήσεις για την αποτροπή της διάθεσης επιβλαβών για το περιβάλλον ουσιών και προσδιορίζουν επιλογές για την προτεραιότητα της επαναχρησιμοποίησης και της επισκευής τους πριν από την ανακύκλωση. Αντικείμενο των δράσεων αυτών είναι: Η ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων σε ποσοστό 65% μέχρι το 2035 και η ανακύκλωση των αποβλήτων των υλικών συσκευασίας κατά 70% μέχρι το 2030 (από τα οποία 85% αφορά το χαρτί, 60% το αλουμίνιο, 75% το γυαλί, 55% τα πλαστικά και 30% το ξύλο). Τέλος, σημαντική προτεραιότητα είναι η μείωση της υγειονομικής ταφής των απορριμμάτων ώστε να καλύπτει έως και το 10% των παραγόμενων αστικών αποβλήτων μέχρι το 2035.
Αυτοί οι στόχοι οφείλουν να αποτελέσουν Εθνική Στρατηγική ώστε η χώρα μας να υιοθετήσει στην πράξη το μοντέλο της Κυκλικής Οικονομίας σε μία “ελεύθερη από απόβλητα – waste free” παραγωγική κοινωνία, συμβάλλοντας καθοριστικά στη Βιώσιμη Ανάπτυξη και στην Προστασία του Περιβάλλοντος.
