Ο Πύργος και ο Μίκης Θεοδωράκης
Η πόλη του Πύργου επαναπροσδιορίζει την σχέση της με τους ανθρώπους που γεννήθηκαν,μεγάλωσαν ή έζησαν σε αυτή.Πρόκειται για μορφές που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους τόσο στην λογοτεχνία,την ποίηση και την μουσική,όσο και στις επιστήμες, που ξεπέρασαν τα στενά όρια μιας επαρχιακής πόλης.Το έργο τους είναι πια πανελλαδικής εμβέλειας,αναγνωρισμένο και βραβευμένο σε πολλές περιπτώσεις ενώ έχει γίνει γνωστό και στο εξωτερικό.
Επιγραμματικά η πόλη γαλούχησε ανθρώπους όπως ο Τάκης Σινόπουλος,ο Τάκης Δόξας,ο Γιώργης Παυλόπουλος,ο Διονύσιος Κόκκινος,ο Σάκης Καράγιωργας,ο Θεόδωρος Ξύδης,ο Παύλος Μάτεσις,ο Λυκούργος Αγγελόπουλος,η Καλλιόπη Καφεντζή,η Μαίρη Λίντα,ο Ηλίας Χ.Παπαδημητρακόπουλος,ο Μπάμπης Τσικληρόπουλος και άλλοι.
Υπήρξε όμως ένας άνθρωπος,μια μορφή παγκόσμιας αναγνώρισης και εμβέλειας που ναι μεν δεν ήταν Πυργιώτης,έζησε όμως στον Πύργο κατά τα έτη 1938-1939 και δεν είναι άλλος από τον μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη.Καθώς ο πατέρας του υπηρετούσε σε διάφορες πόλεις της Ελλάδος ως ανώτερο στέλεχος του Υπουργείου Εσωτερικών,κατά τα παραπάνω έτη,βρέθηκε με μετάθεση στη Νομαρχία του Πύργου.Έτσι ο Μίκης,παρακολούθησε την 3η Γυμνασίου στο Γυμνάσιο Αρρένων (μετέπειτα 1ο Γυμνάσιο Πύργου) καθώς και τα μαθήματα μουσικής στο Ωδείο Πύργου.Συμμαθητής του ήταν ο Παύλος Σινόπουλος,αδελφός του μεγάλου ποιητή Τάκη Σινόπουλου.Την περίοδο εκείνη ο Μίκης άρχισε να γράφει μουσική για βιολί και να μελοποιεί ποιήματα που έβρισκε στην βιβλιοθήκη και σε σχολικά βιβλία.Στον Πύργο συνέθεσε και το πρώτο του ταγκό με τίτλο «Φύγε θλίψη,μη μου ματώνεις δόλια την καρδιά».
Σε συναυλία του στο Εθνικό Στάδιο του Πύργου το 1983 ο Μίκης είπε ότι ο ήχος της μηχανής του τρένου,του λεγόμενου «Κολοσούρτη» που έκανε το δρομολόγιο Πύργος-Κατάκολο,τον ενέπνευσε ώστε να γράψει ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια του,αγαπημένο χιλιάδων ανθρώπων,την «Μαργαρίτα,Μαργαρώ».
Καλλιτεχνικά συναντησε σε μεγαλύτερη ηλικία τον Τάκη Σινόπουλο του οποίου μελοποίησε το ποίημα «Ο Επιζών».Το τραγούδι αυτό παίχθηκε σε πάνω από χίλιες συναυλίες ανά την υφήλιο κι ο ίδιος ο Μίκης είπε γι’αυτό: «Στην Ευρώπη,το Ισραήλ,τις Αραβικές χώρες,την Αυστραλία,την Βόρεια και Νότια Αμερική,την μεγαλύτερη επιτυχία είχε «Ο Επιζών» από την εκπληκτική φωνή της Μαρίας Φαραντούρη.Η ορχήστρα την συνόδευε με τρόπο τόσο εκπληκτικό που στο τέλος το κοινό όλων των Ηπείρων,μας χειροκροτούσε έξαλλο από συγκίνηση».
Ο Μίκης Θεοδωράκης δεν έζησε απλά στον Πύργο,ανέπτυξε την καλλιτεχνική του φύση και δημιούργησε δεσμούς με ανθρώπους της πόλης.
Κατά την διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου του «Μονόλογοι στο λυκαυγές» αναρωτήθηκε τι θα ήθελε για πέντε λεπτά από την ζωή του και αμέσως επανήλθε στα γυμνασιακά του χρόνια στον Πύργο.
«Θα ήθελα να ήμουν στον Πύργο Ηλείας, όπου πήγαινα γυμνάσιο και κάθε βράδυ, μετά το φαγητό, παρουσίαζα στους γονείς μου τα τραγούδια που είχα γράψει. Κι αν ήταν και βαλς το χόρευαν κιόλας η μαμά και ο μπαμπάς»
Το σπίτι στο οποίο έμεινε αυτός και η οικογένεια του βρίσκεται αγέρωχο ακόμα και σήμερα στην συμβολή των οδών Κολοκοτρώνη και Περικλέους.Πρόκειται για ένα διώροφο αρχοντικό του ιατρού Δρακόπουλου,και το οποίο περνά από γενιά σε γενιά.Σε απόσταση λίγων μέτρων βρίσκεται και η πλατεία Νικάκη ή «Παλιόβρυσες» όπως είναι η επίσημη ονομασία της.
Ο Δήμος Πύργου θέλοντας να αναδείξει την ιστορία της πόλης και να δημιουργήσει μια ταυτότητα που θα έχει συνέχεια και για τις επόμενες γενιές,αποφάσισε να μετονομάσει την πλατεία Νικάκη ή «Παλιόβρυσες»,σε πλατεία Μίκη Θεοδωράκη και να προχωρήσει και στην ανάπλασή της ώστε να αποτελεί σημείο αναφοράς για την πόλη.Παράλληλα θα τοποθετήσει μαρμάρινη πλάκα στο σπίτι όπου έζησε ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης ώστε να το πληροφορούνται οι κάτοικοι αλλά και οι επισκέπτες.
Έτσι έρχεται αυτή η ονοματοδοσία αλλά και η ανάπλαση να συνδεθούν με το Αρχαιολογικό Μουσείο Πύργου και την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου με την ιστορική γειτονιά στην οποία έζησε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Τα παραπάνω εντάσσονται σε μια μεγαλύτερη δράση,αυτή της δημιουργίας ενός δικτύου όλων των πόλεων της Ελλάδος όπου έζησε ο Μίκης Θεοδωράκης και οργανώνεται από την κόρη του Μαργαρίτα με σκοπό την διοργάνωση κάθε χρόνο εκδηλώσεων,συναυλιών και εκθέσεων για την ζωή και το έργου του Μίκη.
Ο Δήμος Πύργου καθώς ανήκει στο δίκτυο αυτών των πόλεων προχωρά σε όλα τα παραπάνω με μοναδικό γνώμονα την ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς του και την πνευματική ανάταση των κατοίκων του θεωρώντας τον Μίκη Θεοδωράκη «παιδί του».