ΠΔΕ: Γονιδιωματική επιτήρηση του SARS-COV 2 στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
Γονιδιωματική επιτήρηση του SARS-COV 2 στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
Η δημιουργία ενός προγράμματος επαγρύπνησης, επιτήρησης και διάγνωσης των μεταλλαγμένων στελεχών του κορονοϊού SARS-COV 2 για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, παράλληλα με τον έλεγχο που πραγματοποιείται για ολόκληρη τη χώρα στην Αθήνα από το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών, έτσι ώστε να υπάρχουν επαρκή και ορθά επιδημιολογικά στοιχεία, αποτελεί πολύ σημαντικό εφόδιο, αφού επιτρέπει την έκδοση αποτελεσμάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα προσφέροντας δεδομένα για έγκαιρη κατάθεση προτάσεων διαχείρισης της πανδημίας. Επιπλέον εκτός από την παρακολούθηση της πανδημίας, τα δεδομένα των μεταλλάξεων του κορωνοϊού, τα οποία κατατίθενται σε δημόσιες βάσεις δεδομένων σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, βοηθούν στο σχεδιασμό εμβολίων, το κύριο εργαλείο καταπολέμησης της πανδημίας.
Όπως είναι γνωστό, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας – όπως και σε όλα τις περιοχές της χώρας – υπήρξε εκτεταμένη εξάπλωση του νέου κορωνοιού. Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ έως τον Νοέμβριο του 2021 υπήρξαν αθροιστικά 42.574 καταγεγραμμένα κρούσματα.
Συνοπτικά τα αποτελέσματα της έως τώρα ανάλυσης που προέκυψε από το παραπάνω πρόγραμμα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας είναι τα ακόλουθα:
• Πραγματοποιήθηκε ανάλυση 109 τυχαίων δειγμάτων σε άτομα που διαγνώστηκαν θετικά με μοριακή μεθοδολογία στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας του ΠΓΝΠ, σε ιδιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα καθώς και ιδιωτικά εργαστήρια της Περιφέρειας. Τα θετικά ως προς τον ιό άτομα προσήλθαν για τυχαίο έλεγχο ή είχαν συμπτωματολογία ποικίλης κλινικής βαρύτητας. Ο έλεγχος αφορά την περίοδο από Μάιο έως Οκτώβριο 2021. (Εικόνα 1).
• Έγινε παρακολούθηση της συχνότητας διαφορετικών στελεχών του ιού από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο του 2021. Αρχικά την περίοδο Μαΐου-Ιουνίου υπήρχε επικράτηση του «Βρετανικού» στελέχους (Β.1.1.7 ή Alpha), ενώ σταδιακά αυξήθηκε η αντιπροσώπευση του «Ινδικού» στελέχους (Β.1.617.2 ή Delta) από τον Ιούλιο και μετέπειτα αποτέλεσε το επικρατέστερο στέλεχος στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος (Εικόνα 2).
• Κατά τους μήνες Ιούλιο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο παρατηρήθηκαν κάποιες παραλλαγές της μετάλλαξης Δέλτα, ταυτόχρονα με την παρατήρησή τους και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ελβετία. Οι παραλλαγές αυτές βρίσκονται υπό διερεύνηση.
Πανευρωπαϊκά, βρισκόμαστε στο τέταρτο κύμα πανδημίας, το οποίο εμφανίζει καινούρια χαρακτηριστικά, αφού εμφανίζονται νέα μεταλλαγμένα στελέχη του ιού με αποτέλεσμα μεγαλύτερη κι ευκολότερη διασπορά του ιού ανάμεσα στον πληθυσμό.
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, διαπιστώνοντας τα σημαντικά υγειονομικά οφέλη που προσφέρει η γονιδιωματική επιτήρηση του νέου κορωνοϊού στην τοπική κοινωνία, συνεργάζεται με το Εργαστήριο Φυσιολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών και χρηματοδοτεί τη γονιδιωματική παρακολούθηση του νέου κορωνοϊού. Η προσπάθεια αυτή λειτουργεί συμπληρωματικά της ανάλυσης που πραγματοποιείται στην Αθήνα για το σύνολο της χώρας και προσφέρει σημαντικά επιστημονικά δεδομένα για την εξέλιξη της πανδημίας στους νομούς της Περιφέρειας.
Η γονιδιωματική ανάλυση του ιού μέχρι σήμερα, έχει πραγματοποιηθεί σε δείγματα τα οποία έχουν βρεθεί θετικά για την παρουσία του SARS-CoV-2 στην Περιφέρεια. Τα δείγματα προέρχονται από δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα καθώς και ιδιωτικά εργαστήρια της Περιφέρειας, ώστε να εξασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή εικόνα της εξέλιξης του γονιδιώματος του ιού.
Η σύμπραξη της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος με το Πανεπιστήμιο Πατρών υπήρξε ένα παράδειγμα επιτυχίας για το πώς, τεχνολογίες αιχμής που έχουν αναπτυχθεί στο Πανεπιστήμιο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πραγματικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Τα δεδομένα της αλληλούχισης διατέθηκαν παράλληλα στον ΕΟΔΥ, συνεισφέροντας στην επιδημιολογική επιτήρηση της χώρας. Η ανάλυση των δειγμάτων και η επεξεργασία των δεδομένων έγινε με εξειδικευμένο εξοπλισμό που διαθέτει η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών, ο οποίος επιτρέπει την αλληλούχηση πολλαπλών γονιδιωμάτων του ιού σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Σημειώνεται πως προσπάθεια αποτελεί προϊόν συνεργασίας της ομάδας του Καθηγητή και Διευθυντή του Εργαστηρίου Φυσιολογίας του Τμήματος Ιατρικής, Σταύρου Ταραβήρα, με τις ερευνητικές ομάδες του Επίκουρου Καθηγητή Φυσιολογίας, Δημητρίου Καραμήτρου και της Καθηγήτριας και Διευθύντριας του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών, Φωτεινής Παληογιάννη.
