Πώς θα ήταν η καθημερινότητα αν η πανδημία του κορονοϊού μας είχε «χτυπήσει» το 1995- Φανταστικό σενάριο: 25 χρόνια πίσω, ο Ανδρέας Παπανδρέου μας επιβάλει την καραντίνα

Με τον κορονοϊό να εξαπλώνεται ραγδαία σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη, οι ειδικοί φωνάζουν πως ο μόνος τρόπος για να μπει ένα «φρένο» είναι να μείνουμε σπίτι. Τα κράτη όπου ο Covid- 19 έχει κάνει αισθητή την παρουσία του, προσπαθούν με κάθε τρόπο (είτε με το καλό, είτε με το κακό) να κάνουν τους… απείθαρχους να κάτσουν «στ’ αυγά» τους, με την ελπίδα πως η εκθετική αύξηση των κρουσμάτων θα ανακοπεί.

Όπως αποδεικνύεται αυτό μόνο εύκολο έργο δεν είναι. Και να φανταστεί κανείς πως σήμερα, πλέον, έχουμε όλες τις ανέσεις στο πιάτο μας. Δυο έργα να κάτσεις να δεις το βράδυ, πάει… πέρασε! Λίγο σερφάρισμα στο ίντερνετ, καμιά βιντεοκλήση με αγαπημένα πρόσωπα και το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας είναι μια ανάμνηση.

Κανείς, βέβαια, δεν λέει πως αυτό είναι κάτι το εύκολο αλλά κακά τα ψέματα: πρώτον (και σημαντικότερο) προστατεύουμε εμάς και τους γύρω μας και δεύτερον αν εμείς γκρινιάζουμε σκεφτείτε πως θα έπρεπε να αντιδράσουν οι άνθρωποι πριν από 25 χρόνια. Αν σκέφτεστε πώς θα περάσουν αυτές οι ημέρες, σκεφτείτε να είχαμε 1995 και όχι 2020.

Ή μάλλον μη το σκεφτείτε καν. Θα προσπαθήσουμε εμείς να σας δώσουμε μια μικρή γεύση. Και μετά απλά βάλτε τη φαντασία σας να δουλέψει.

Ψυχαγωγία χωρίς ψηφιακές πλατφόρμες και επικοινωνία χωρίς κινητά και ίντερνετ

Για την οικονομία των… λέξεων και προκειμένου να μην επαναλαμβάνουμε τα ίδια και τα ίδια, ας υποθέσουμε πως βρισκόμαστε στον Μάρτη του 1995, ο κορονοϊός έχει έρθει και στην Ελλάδα, τα κρούσματα αυξάνονται, οι ειδικοί ανησυχούν και η κυβέρνηση… του Ανδρέα Παπανδρέου, αποφασίζει να πάρει κάποια περιοριστικά μέτρα. Κάθε μεσημέρι ο υπουργός Υγείας Δημήτρης Κρεμαστινός, ανακοινώνει τα νέα κρούσματα και απευθύνεται στους πολίτες για να τους πει να παραμείνουν σπίτια τους.

Οι πολίτες, μη έχοντας τι άλλο να κάνουν πειθαρχούν και αρχίζουν να ψάχνουν τρόπους για να ψυχαγωγηθούν. Και κάπου εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.

Τα ιδιωτικά κανάλια βρίσκονται στην πρώτη πενταετία της ζωής τους και δεν διαθέτουν κάποια ιδιαίτερη δυναμική. Θεωρείται δεδομένο, ωστόσο, πως θα προσπαθούσαν να καλύψουν το θέμα όσο καλύτερα μπορούσαν. Άρα θα είχαμε να δούμε αρκετές ενημερωτικές εκπομπές αλλά χωρίς τη ροή ειδήσεων που έχουν τα σημερινά από κάθε γωνιά του πλανήτη μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα. Άρα περισσότερες αναλύσεις. Μέχρι εκεί.

Ψηφιακές πλατφόρμες για καλές ταινίες και ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ ή netflix, ήταν επιστημονική φαντασία. Και μιας και ο λόγος για ταινίες, τότε ήταν στα ντουζένια τους τα βίντεο κλαμπ αλλά με βάση τα περιοριστικά μέτρα περί αποφυγής συνωστισμού, το πιθανότερο είναι πως η κυβέρνηση θα τα είχε κλείσει άρα…

Μια καλή λύση για εκείνη την εποχή θα ήταν το ραδιόφωνο και εννοείται ένα καλό βιβλίο (όπως και τώρα). Μετά κανένα σκάκι, τάβλι και κάποιο επιτραπέζιο, (αυτά βασικά είναι καλές ιδέες και για τώρα), σίγουρα θα έπρεπε να επιστρατευτούν. Οι πιο… προχωρημένοι άντε να είχαν καμία κονσόλα παιχνιδιών τύπου «ατάρι» για να «σκοτώσουν» κι εκεί λίγες ώρες.

Και φτάνουμε στο πιο σημαντικό κομμάτι. Το ίντερνετ τότε ήταν (για την Ελλάδα) στα πρώτα του βήματα. Κάτι facebook, κάτι youtube, κάτι sites για να κατεβάζεις ταινίες απλά… δεν υπήρχαν. Αλλά και να υπήρχαν, δεν σημαίνει πως θα μπορούσατε να τα χρησιμοποιήσετε.

Για όσους είναι νεότεροι σε ηλικία να θυμίσουμε απλά το εξής: αν μιλούσε κάποιος στο τηλέφωνο, εσύ στο ίντερνετ δεν μπορούσες να μπεις! Ή διαφορετικά: Αν ήσουν στο ίντερνετ και μετά από περίπου 40 λεπτά (τόσο… γρήγορες ήταν οι συνδέσεις) η σελίδα που είχες επιλέξει ν’ ανοίξεις ήταν στο 97%, και εκείνη την ώρα η μητέρα σου σήκωνε το ακουστικό για να πάρει τηλέφωνο τη γιαγιά σου για να δει πως πάει η εκεί… καραντίνα, τότε η σύνδεση χανόταν και εσύ έπρεπε να ξεκινήσεις και πάλι από την αρχή!

Και δεν μιλάμε καν για τις εξωπραγματικές χρεώσεις. Στη σύνδεση με το Internet, οι μονάδες έπεφταν βροχή. Σαν να μιλούσες στο τηλέφωνο με Αυστραλία, ένα πράγμα. Η επικοινωνία, λοιπόν, με τον έξω κόσμο θα έπρεπε να γίνει χωρίς κινητά, χωρίς email, χωρίς chatrooms για τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών. Μόνο με ένα τηλέφωνο. Και όποιος το προλάβει!

Και αν θέλουμε να το πάμε και ένα βήμα παραπάνω, δεδομένου του επιπέδου που βρισκόντουσαν τότε οι υποδομές, θεωρείται δύσκολο να άντεχε το δίκτυο του ΟΤΕ τον τεράστιο όγκο τηλεφωνημάτων. Άρα το πιθανότερο είναι πως ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών Κίμωνας Κουλούρης, θα έβαζε περιορισμούς στη χρήση του τηλεφώνου προκειμένου να μην πέσει το σύστημα.

Εργασία και εκπαίδευση εξ αποστάσεως

Λίγο πολύ τόσο η εργασία όσο και εκπαίδευση εξ αποστάσεως συνδέονται με τα όσα ειπώθηκαν για το internet στην προηγούμενη ενότητα.

Ας πάρουμε αρχικά την υπόθεση εργασία από το σπίτι. Λίγα μπορούν να ειπωθούν εδώ. Πρακτικά κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο το 1995. Λάπτοπ, ταμπλετ, smartphones, ήταν επιστημονική φαντασία. Για την ακρίβεια εκείνη την εποχή λίγα ήταν τα σπίτια που είχαν έναν καλό υπολογιστή ικανό να «σηκώσει» το βάρος μιας δουλειάς. Άρα, ουσιαστικά, εδώ μπορούμε με σχετική σιγουριά να πούμε πως θα είχε δημιουργηθεί ένα τρομακτικό πρόβλημα για την αγορά αλλά και για την οικονομία που ίσως να έκανε την κυβέρνηση… Παπανδρέου να σκεφτεί διπλά και τρίδιπλα το ενδεχόμενο να απαγορεύσει στους εργαζόμενους να μετακινούνται.

Τα ίδια πάνω κάτω ισχύουν και για την εκπαίδευση. Για όλους τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω η εξ αποστάσεως εκπαίδευση θα ήταν πρακτικά αδύνατη. Σκεφτείτε πως αυτό είναι… κομματάκι δύσκολο ακόμα και σήμερα. Πόσο μάλλον τότε.

Ένα πιθανό σενάριο πως ο τότε υπουργός Παιδείας Γιώργος Παπανδρέου θα είχε δώσει εντολή σε δασκάλους και καθηγητές να στέλνουν στα σπίτια των μαθητών ενημερωτικά σημειώματα με τα μαθήματα που πρέπει να γίνουν και τους γονείς να αναλαμβάνουν, για όσο καιρό διαρκούσαν τα περιοριστικά μέτρα, τον ρόλο του δασκάλου.

Βέβαια αυτό θα ήταν ένας καλός τρόπος για να περνούσε η ώρα μέσα στο σπίτι κατά τη διάρκεια αυτής της άτυπης καραντίνας αλλά το πιθανότερο είναι πως όλοι κάποια στιγμή θα εγκατέλειπαν την προσπάθεια βλέποντας το μάταιο του πράγματος και κάπως έτσι το σχολικό έτος θα έπαιρνε παράταση. Κάτι που, ούτως ή άλλως, σε περίπτωση που διαρκέσουν για αρκετό καιρό τα περιοριστικά μέτρα, είναι πολύ πιθανό να γίνει το καλοκαίρι που μας έρχεται.