Πού και πώς επηρεάζουν την Ελλάδα οι αποφάσεις του Eurogroup

[ad_1]

Του Γ. Αγγέλη

Η τακτική των αποφάσεων στο Eurogroup, όταν μια συμφωνία πρέπει να προχωρήσει αλλά δεν το επιτρέπει η συγκυρία, είναι να διαμορφώνεται και να συμφωνείται ένα πλαίσιο γενικών κατευθύνσεων και ένα χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, το οποίο αργά αλλά σταθερά προωθείται από τον κοινοτικό μηχανισμό και έρχεται σε επί μέρους βήματα στα Συμβούλια και τις Συνόδους Κορυφής.

Με αυτή την “τεχνική” παρακάμθηκε μετά από μαραθώνια συνεδρίαση του Eurogroup το πλήθος αντιδράσεων ορισμένων χωρών – όπως της Ολλανδίας – για την συγκρότηση ενός ιδιαίτερου προϋπολογισμού για την Ευρωζώνη.

Τα βήματα που έγιναν στο Eurogroup είναι σχετικά μικρά, αλλά καθοριστικά για την προώθηση μεγαλύτερης δημοσιονομικής σύγκλισης μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης και οικειοθελώς για όσες χώρες της ΕΕ εκτός ευρώ το επιθυμούν.

O Προϋπολογισμός αυτός συμφωνήθηκε ότι θα πρέπει να είναι μέρος του Προϋπολογισμού της ΕΕ και αυτό είναι ενα σημαντικό κέρδος γι’ αυτούς που τον υποστήριζαν, όπως η Γαλλία.

Θα είναι κατ’ αρχήν βέβαια “μικρός” – μόλις στα 17 δισ. εκτιμάται σε πρώτη φάση – και έχει δρομολογηθεί η συζήτηση για τους τρόπους χρηματοδότησής του, δεδομένου ότι, αν και μέρος του γενικού προϋπολογισμού θα αφορά επιπλέον ποσά από αυτόν.

Σε κάθε περίπτωση η “λογική” του είναι να συνδέσει την μεγαλύτερη μεταρρυθμιστική σύγκλιση στην Ευρωζώνη με την χρηματοδότηση προγραμμάτων δημοσίων επενδύσεων με μικρή σχετικά εθνική συμμετοχή.

Η απόφαση είναι να τεθούν οι προτάσεις στις οποίες συμφώνησαν σήμερα τα ξημερώματα οι υπουργοί Οικονομικών στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής και να αρχίσει η υλοποίησή τους μέσα στο 2019. Σε συνάρτηση πάντα με τις ισορροπίες που θα αναζητηθούν όσον αφορά την επιλογή των προσώπων για τις καίριες θέσεις σε ΕΚΤ, Κομισιόν κλπ.

Το καθαρό και σχετικά γρήγορο “ναι” στο Eurogroup αφορούσε τον ESM και τις τράπεζες. Επιβεβαιώθηκε η συμφωνία για την έναρξη των νομικών διαδικασιών που επεκτείνουν τα όρια δράσης του ESM σαν τελευταίου “δανειστή”, σε περίπτωση που το Ενιαίο Ταμείο Αναδιάρθρωσης και Εκκαθάρισης Τραπεζών, αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες ενός μεμονωμένου ή γενικευμένου επεισοδίου κρίσης στο τραπεζικό σύστημα.

Για την “εγγύηση” αυτή δεν υπήρξε καμία καθυστέρηση και αναβολή, καθώς η επιβράδυνση της οικονομίας στην Ευρώπη οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε επιδείνωση της κατάστασης στο ιδιωτικό χρέος και το τραπεζικό σύστημα.

Ο ESM νομιμοποιείται πλέον να ενεργεί στο πλευρό και σε συνδυασμό με την ΕΚΤ σε καταστάσεις ανάγκης…

Εκεί που το “όχι” κρύφθηκε πίσω από μία εκ νέου αναβολή για απόφαση, ήταν η προώθηση της πρότασης για το ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης καταθέσεων (EDIS). Η πλειονότητα των χωρών της βόρειας Ευρώπης κρίνει ότι τα κόκκινα δάνεια στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου – και όχι μόνο – βρίσκονται σε τέτοια επίπεδα που δεν ευνοούν ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης καταθέσεων, όπως ζητούν η ΕΚΤ και η Κομισιόν…

Η πρόταση της Επιτροπής Εργασίας συζητήθηκε, αναγνωρίσθηκε η δουλειά που έχει γίνει, θα ενημερωθούν γι’ αυτήν οι ηγέτες της ΕΕ στην Σύνοδο Κορυφής αλλά, όπως φαίνεται, δεν πρόκειται να προχωρήσει όσο τα επίπεδα των NPLs παραμένουν στα σημερινά επίπεδα…

Οι συνέπειες για την Ελλάδα 

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο αποφάσεων, είναι σαφές ότι για την Ελλάδα η συμμετοχή της στην “ταχύτητα” του Eurogroup, με τα νέα εργαλεία χρηματοδότησης που θα ενταχθούν στον ειδικό προϋπολογισμό, είναι κάτι που την ευνοεί. Αλλά της θέτει και νέους όρους. Με την προϋπόθεση ότι θα καταφέρει δηλαδή να “τρέξει” το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που θα συνοδεύει ως προϋπόθεση την συμμετοχή της στον ειδικό προϋπολογισμό.

Άλλωστε αυτός είναι ο σκοπός πίσω από την διαφοροποίηση του νέου ειδικού προϋπολογισμού τον οποίο προωθεί με δυσκολία ο Εμανουέλ Μακρόν, η μεγαλύτερη δηλαδή σύγκλιση στην “πρώτη ταχύτητα”, αυτή της Ευρωζώνης και του ευρώ.

Η αναβολή αποφάσεων για τον EDIS ασφαλώς και δεν είναι καλά νέα για την Ελλάδα, καθώς απομακρύνει την βελτίωση των προϋποθέσεων για την ενίσχυση της αίσθησης ασφάλειας στο εγχώριο καταθετικό σύστημα.

Μέχρι να μειωθούν οι τεράστιοι όγκοι των NPLs, η Ελλάδα δεν έχει καμία πιθανότητα να αναβαθμίσει το εγχώριο σύστημα εγγύησης καταθέσεων μέσα από μία ευρωπαϊκή ομπρέλα.

Όσον αφορά τις αλλαγές για τον ESM, η επέκταση του ρόλου του σαν τελευταίου εγγυητή για το τραπεζικό σύστημα μέσω του Ενιαίου Ταμείου Αναδιάρθρωσης και Εκκαθάρισης Τραπεζών, συμπληρωματικά με την ΕΚΤ, είναι σαφές ότι στοχεύει αφ’ ενός στην δημιουργία ενός εργαλείου άμυνας απέναντι στο ενδεχόμενο νέας κρίσης. Και αφ’ ετέρου στο αποκτήσει ο ESM νέο ρόλο, καθώς μετά την έξοδο της Ελλάδος από το τρίτο πρόγραμμα λίγο πολύ δεν είχε “αντικείμενο” μέχρι να σκάσει η επόμενη κρίση…