Στα “σκαριά” η πλατφόρμα για τις απολύσεις με “βάσιμο λόγο”

[ad_1]

Του Δημήτρη Κατσαγάνη

Στο πληροφοριακό σύστημα “Εργάνη” θα υποχρεώνονται εφεξής οι εργοδότες να δηλώνουν το λόγο της απόλυσης ενός εργαζομένου.

Μάλιστα, η απόλυση αυτή θα μπορεί να πραγματοποιηθεί, εφόσον ο  λόγος απόλυσης είναι “βάσιμος”, δηλαδή  οφείλεται στη μη ικανότητα του εργαζομένου κατά την εκτέλεση της εργασίας, την ακατάλληλη συμπεριφορά του ή στις λειτουργικές απαιτήσεις της επιχείρησης.

Αυτό προβλέπει διάταξη νόμου που ψήφισε τον περασμένο μήνα η κυβέρνηση. Ήλθε, όμως, πλέον, η ώρα της εφαρμογής.  Έτσι, σύμφωνα με εγκύκλιο την οποία εξέδωσε χθες το Υπουργείο Εργασίας, σήμερα Τετάρτη θα πραγματοποιηθεί αναβάθμιση του Πληροφοριακού Συστήματος “Εργάνη” στο Έντυπο Ε6, όπου καταγράφονται οι καταγγελίες σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου (με ή χωρίς προειδοποίηση).

Συγκεκριμένα, στην πλατφόρμα αυτή θα προστεθεί νέο πεδίο στο οποίο θα αναφέρεται ο βάσιμος λόγος καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ο οποίος θα επιλέγεται από μία λίστα τιμών που θα δίνει τρεις επιλογές, όπως αυτές καθορίζονται από το άρθρο 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη. Οι επιλογές αυτές (δηλαδή οι λόγοι βάσιμης απόλυσης), όπως προαναφέρθηκε θα είναι οι εξής:

1. Ικανότητα εργαζομένου κατά την εκτέλεση της εργασίας,
2. Συμπεριφορά του εργαζομένου και
3. Λειτουργικές απαιτήσεις της επιχείρησης

Την ίδια ώρα, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), σε ειδικό report του, επισημαίνει πως η πρόσφατη ψήφιση του Ν.4611/2019 (σ.σ. στον οποίο περιλαμβάνεται η διάταξη περί βάσιμου λόγου απόλυσης)  πραγματοποιήθηκε με τη διαδικασία του επείγοντος και χωρίς να υπάρξει η απαιτούμενη τυπική και ουσιαστική διαβούλευση, ούτε με τους κοινωνικούς εταίρους, ούτε με την επιστημονική κοινότητα.

Το άρθρο 48 του νόμου αυτού, καθορίζει εκ νέου τις προϋποθέσεις έγκυρης καταγγελίας μιας εργασιακής σχέσης. Συγκεκριμένα, προστίθεται ως όρος για την εγκυρότητα της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας η συνδρομή “βάσιμου λόγου κατά την έννοια του άρθρου 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη”,  πέραν της καταβολής αποζημίωσης, του έγγραφου τύπου, και  της ασφάλισης του εργαζομένου.

Έτσι, σύμφωνα με το ΣΕΒ, ο “βάσιμος λόγος” και η αποζημίωση ισχύουν πλέον στην Ελλάδα σωρευτικά και όχι εναλλακτικά. Όμως, κατά την έννοια του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη,  η καταβολή αποζημίωσης και ο βάσιμος λόγος δεν προβλέπονται σωρευτικά, αλλά μόνο εναλλακτικά, τονίζει ο ΣΕΒ. Με αυτή την έννοια η αποζημίωση,ή άλλη κατάλληλη επανόρθωση, προβλέπεται ως δικαίωμα σε περίπτωση λύσης της σύμβασης χωρίς βάσιμο λόγο ή όταν ο βάσιμος λόγος δεν εγκρίνεται δικαστικά. Αυτό είναι κατά βάση το μοντέλο προστασίας σε κράτη όπου προβλέπεται αντικειμενικό σύστημα καταγγελίας.

Ισχύει στην πλειονότητα των κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, των οποίων η παράδοση στο δίκαιο της απόλυσης επηρέασε τη διατύπωση των εγγυήσεων και στο Χάρτη. Επίσης, με τη νέα διάταξη ο εργοδότης φέρει πρωτογενώς το βάρος να επικαλεστεί τον λόγο και να τον αποδείξει. Οι αλλαγές αυτές εισήχθησαν ενώ το ελληνικό δίκαιο προστασίας από καταγγελία ήταν, ήδη, απολύτως συμβατό με τις επιταγές του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη. Ίσως μάλιστα, ο συνδυασμός νομολογιακής και νομοθετικής προστασίας να το είχε καταστήσει και πληρέστερο από άποψη ουσιαστικής προστασίας. Επιπλέον, με τη νέα διάταξη ανατρέπεται τελείως ο αρχικός σκοπός του νόμου για σύντομες αποσβεστικές προθεσμίες που εκδικάζονται κατά προτεραιότητα. Και αυτό γιατί οι προθεσμίες αναστέλλονται στο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την κατάθεση αίτησης τού εργαζόμενου στην αρμόδια υπηρεσία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) μέχρι να συνταχθεί, σε πιθανότατα πολύ μακρινό χρόνο, το προβλεπόμενο πρακτικό.

Όμως, γενικότερα και για πρακτικούς λόγους, οι διαφορές από την καταγγελία της συμβάσεως εργασίας πρέπει να επιλύονται άμεσα λόγω ποικίλων ζητημάτων που συνδέονται με αυτές (οφειλή μισθών υπερημερίας κλπ.), τονίζει ο ΣΕΒ. Συμπληρώνει, επίσης, πως η  Ελλάδα πρέπει να συγκλίνει στους διεθνείς και ευρωπαϊκούς κανόνες και όχι να αποκλίνει συστηματικά από αυτούς. Η μεταρρύθμιση του δικαίου της απόλυσης  στην Ελλάδα, αξιοποιώντας το γράμμα και το πνεύμα του  άρθρ. 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, και η απλοποίηση και κωδικοποίησή του, παραμένουν μια  αναγκαία μεταρρύθμιση, για την απελευθέρωση των προσλήψεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Υπενθυμίζεται πως η Κομισιόν, στην έκθεση για την ενισχυμένη εποπτεία, η οποία δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα, τονίζει πως “σε περίπτωση αμφισβήτησης μιας απόλυσης στο δικαστήριο και ο εργοδότης δεν είναι σε θέση να αποδείξει την ύπαρξη ενός τέτοιου βάσιμου λόγου” (σ.σ. που να σχετίζεται π.χ. με τη μη ικανότητα του εργαζομένου που απολύθηκε) η απόλυση θεωρείται παράνομη και ο εργαζόμενος δικαιούται να αποκατασταθεί και δικαιούται αποζημίωση για τις οικονομικές απώλειες από την ημερομηνία της παράνομης απόλυσης”.

Από τις Βρυξέλλες, επισημαίνεται πως “σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, σκοπός της νέας διάταξης είναι να βελτιώσει τη νομική σαφήνεια, καταγράφοντας στο ίδιο νομοθετικό κείμενο όλες τις απαιτήσεις που πρέπει να πληρούνται για να θεωρηθεί ότι η απόλυση είναι έγκυρη”.

Ωστόσο, παράλληλα, από την Κομισιόν, τονίζεται πως “απομένει να διαπιστωθεί σε ποιο βαθμό αυτή η καλύτερη αποσαφήνιση του θεσμικού πλαισίου θα επηρεάσει τον συνολικό αριθμό των απολύσεων, θα οδηγήσει σε αύξηση των υποθέσεων απολύσεων οι οποίες θα απασχολούν τα δικαστήρια ή/και θα οδηγήσουν σε καλύτερη επεξεργασία αυτών των υποθέσεων από τα δικαστήρια”.