του Κώστα Διαμαντόπουλου: Η Ανακουφιστική Φροντίδα στην Ελλάδα – Μια πρόταση για το Μανωλοπούλειο

του Κώστα Διαμαντόπουλου*

Το Μάιο του 2019 δημοσιοποιήθηκε από την Εθνική Επιτροπή για την Ανάπτυξη και Υλοποίηση της Στρατηγικής για την Ανακουφιστική Φροντίδα στην Ελλάδα σχετική Μελέτη Σκοπιμότητας. Χάθηκε όμως στη σκόνη …  της προεκλογικής περιόδου ευρωεκλογών και αυτοδιοικητικών εκλογών και της κυβερνητικής αλλαγής που ακολούθησε. Χρειάστηκε πάντως να περάσουν δεκαέξι χρόνια από την ψήφιση του νόμου 3016/2003 που προέβλεπε τη δημιουργία αντίστοιχων μονάδων, δώδεκα από τη δημοσίευση της σχετικής ΚΥΑ (επικρίθηκε για υπέρμετρες αξιώσεις που καθιστούσαν δυσχερή την εφαρμογή της) που προσδιόριζε τους όρους λειτουργίας τους και έντεκα από τη δημοσίευση Υπουργικής Απόφασης για τον καθορισμό όρων και προϋποθέσεων για την ίδρυση και λειτουργία “Κέντρων Φροντίδας – Αποθεραπείας Ασθενών με καρκίνο” για να υπάρξει ένα σχετικό κείμενο.

Η Ανακουφιστική Φροντίδα (PalliativeCare) αναπτύχθηκε στα μέσα του 20ου αιώνα στην Αγγλία με πρωτοβουλία της Dame Cicely Saunders. Στόχος της η πρόληψη και η ανακούφιση συμπτωμάτων- ψυχικών και σωματικών – που προκαλεί μία νόσος απειλητική για τη ζωή όπως είναι ο καρκίνος, οι νευρολογικές παθήσεις, η χρόνια καρδιακή-αναπνευστική ανεπάρκεια, οι νεφροπάθειες, η HIV λοίμωξη και η παροχή ολοκληρωμένης φροντίδας στους ασθενείς, αντιμετωπίζοντας όλες τις παραμέτρους που τους δημιουργούν δυσκολίες. Η προσέγγιση είναι διεπιστημονική, δεν περιορίζεται μόνο στη διαχείριση του πόνου και δεν υποκαθιστά τη θεραπεία που ακολουθεί ο ασθενής, αλλά παρέχεται συμπληρωματικά με αυτή.

Σήμερα η Ανακουφιστική Φροντίδα στην Ελλάδα προσφέρεται αποσπασματικά και σε μικρή κλίμακα.  Σύμφωνα με τη μελέτη υπολογίζεται ότι 120,000 έως 135,000 ασθενείς (το 37% ογκολογικοί)  και οι οικογένειές τους χρειάζονται υπηρεσίες Ανακουφιστικής Φροντίδας ετησίως. Περίπου το 95%  θα μπορούσαν να τις λαμβάνουν στο περιβάλλον του σπιτιού τους και μόλις 3,5% θα χρειαστούν νοσηλεία σε εσωτερική δομή.  Απαιτούνται 500 κλίνες για τη νοσηλεία ασθενών όταν σήμερα υπάρχουν μόλις 9 οι οποίες φιλοξενούνται στη Μονάδα Ανακουφιστικής Φροντίδας «ΓΑΛΙΛΑΙΑ» που ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής.

Η ανακουφιστική φροντίδα στην εξωνοσοκομειακή της διάσταση περιλαμβάνει ένα πλέγμα υπηρεσιών που περιλαμβάνει φροντίδα στο σπίτι, ημερήσια φροντίδα και απασχόληση στο χώρο της μονάδας και φιλοξενία  σε ξενώνα (Hospices).

Αν και η μελέτη είναι αναλυτική ως προς την υπάρχουσα κατάσταση και τα εμπόδια που δυσκολεύουν την ανάπτυξη της, δε συνιστά επιχειρησιακό σχέδιο το οποίο να περιλαμβάνει χωροθέτηση τέτοιων μονάδων, την προτεινόμενη στελέχωσή τους και τις πηγές χρηματοδότησης τόσο για τη δημιουργία όσο για τη λειτουργία τους.

Η φέρουσα ικανότητα των κτιρίων του πρώην νοσοκομείου στον Πύργο (Μανωλοπούλειο) θα μπορούσε να φιλοξενήσει μια τέτοια δομή η εμβέλεια της οποίας θα υπερβαίνει τα όρια της Ηλείας. Η πρότασή μας δεν τίθεται ανταγωνιστικά σε  οποιαδήποτε άλλη πρόταση που έχει ή πρόκειται να κατατεθεί. Η συγκεκριμένη χρήση σέβεται την ιστορικότητα του κτιρίου καλύπτοντας πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού. Στον ίδιο χώρο θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν συμπληρωματικά τα πρώην ιατρεία του ΙΚΑ (σημερινό Κέντρο Υγείας Πύργου). Είναι προφανές ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν από το Δημοτικό Συμβούλιο Πύργου.

Η επένδυση στην ανακουφιστική φροντίδα είναι επένδυση στη ανθρώπινη αξιοπρέπεια

*Ο Κώστας Διαμαντόπουλος είναι Οδοντίατρος, MSc, πρώην Διοικητής Γενικού Νοσοκομείου Ηλείας