Του Μάκη Μπαλαούρα: Συνεργατικά σχήματα ως συλλογικά αγαθά (Μέρος ΄Δ)
Συνεργατικά σχήματα ως συλλογικά αγαθά (Μέρος ΄Δ)
Του Μάκη Μπαλαούρα
Με την εμπειρία και τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα του Ν. 4384/2016, προτείνω ένα “πλαίσιο” που θα δίνει στα μέλη των συνεταιρισμών τη δυνατότητα να επιλέγουν τα ίδια την εσωτερική τους οργάνωση και την επιχειρησιακή τους κατεύθυνση.
Το “πλαίσιο” για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς προβλέπει τις παρακάτω ενότητες:
- Οικονομικά κίνητρα για συμμετοχή σε συνεργατικά σχήματα, όπως η κατάργηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος, προνομιακή πρόσβαση σε επιδοτήσεις του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης.
- Ευελιξία στους συνεταιρισμούς για να καθορίζουν, μέσω του καταστατικού τους, την εσωτερική οργάνωσηκαι επιχειρηματική κατεύθυνση, τους κανόνες που ορίζουν τη σχέση μέλους με τον συνεταιρισμό, τον αριθμό μελών και τα κεφάλαιά τους. Στους πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς τα μέλη έχουν ίσα δικαιώματα ψήφου (κάθε μέλος, μία ψήφος).
- Προβολή επιτυχημένων συνεργατικών σχημάτων. Παρουσίαση και προβολή από κράτος-Τοπική Αυτοδιοίκηση πετυχημένων συνεργατικών σχημάτων, με προγράμματα που θα πείθουν για την αναγκαιότητα της συνεργατικότητας, της καινοτομίας και της εξωστρέφειας, καθώς της συλλογικής αξιοποίησης δικτύων μάρκετινγκ-εμπορίας. Στόχος, η ανάκτηση της εμπιστοσύνης σε νέες μορφές συνεργατικότητας.
- Δημιουργία Οργανισμού προώθησης εξωστρέφειας αγροδιατροφικού τομέα.
- Αξιοποίηση του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης, ιδίως αυτών που αφορούν την κατάρτιση των αγροτών, τις συμβουλευτικές υπηρεσίες, τα συστήματα ποιότητας, τη βιολογική γεωργία και άλλα. Τη σύνδεση των ΑΕΙ με τις ανάγκες της πρωτογενούς παραγωγής.
- Λήψη μέτρων για την καταπολέμηση της μαύρης οικονομίας, μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων και ενός μηχανογραφημένου συστήματος ελέγχου του παραγόμενου εισοδήματος στη βάση εισροών και τοπικής παραγωγικότητας.
- Αξιοποίηση του προγράμματος ενοικίασης δημόσιας γηςγια να ενθαρρυνθεί η αύξηση του μεγέθους των εκμεταλλεύσεων και η ανάπτυξη συνεργατικών σχημάτων. Το αντίτιμο είναι μόλις 5 ευρώ ανά στρέμμα και το ανώτατο όριο έχει οριστεί στα 100 στρέμματα ανά άτομο.
- Αυστηρό θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας που θα δυσκολέψει πολύ στο μέλλον το να αναπαραχθούν παρόμοιες εκφυλιστικές καταστάσεις.
- Κοινωνικός ο ρόλος του συνεταιρισμού. Ο Ν.4384/2016, προνόησε για τη ρευστότητα και χρηματοδότηση των συνεταιρισμών, σεβόμενός όμως την αυτονομία τους, καθιέρωσε την προαιρετική μερίδα για τα μέλη- επενδυτές, χωρίς όμως δικαίωμα «εκλέγειν» και «εκλέγεσθαι», διαφυλάσσοντας τον κοινωνικό ρόλο του συνεταιρισμού και τον διαχωρισμό του από τις ανταγωνιστικές κεφαλαιουχικές εταιρίες. Η ΝΔ, θέλει συμμετοχή των ιδιωτών στη κεφαλαιακή θέση των συνεταιρισμών. Το αποτέλεσμα θα είναι η άλωσή τους από ιδιώτες επενδυτές, και η μετατροπή των συνεταιρισμών, ιδιαίτερα υγιών και ακμαίων, σε κεφαλαιουχικές εταιρίες.
Νέες μορφές Συνεργατισμού
Α΄ Ομάδες Παραγωγών
Παλαιότερα, για να κάνεις αναγνώριση ομάδας παραγωγών ήθελες 300 άτομα και 3 εκατ. τζίρο, ενώ επί ΣΥΡΙΖΑ τα κριτήρια έπεσαν στα 5-10 άτομα και χωρίς τζίρο. Ένα σημαντικό κίνητρο και στήριξη για μικρότερα μεγέθη, για να κάνουν µία Ομάδα ή Οργάνωση Παραγωγών, είναι η δυνατότητα συμμετοχής, όπως στο Μέτρο 9 ή στα επιχειρησιακά, κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της και συνδέεται με συγκεκριμένους επιχειρησιακούς στόχους. Η ετήσια ενίσχυση μπορεί να φτάσει τις 100.000 € και συνδέεται με την αξία των προϊόντων που διαθέτει στο εμπόριο η Ομάδα Παραγωγών. Το Μέτρο 9 εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2018 και οι προτάσεις για συμμετοχή υπερκάλυψαν τον διαθέσιμο προϋπολογισμό του.
Β΄ Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία (Κ.ΑΛ.Ο)
Με τον Νόμο 4430/2016 της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δόθηκε η δυνατότητα δημιουργίας κοινωνικών επιχειρήσεων. Ένα εναλλακτικό μοντέλο, ανταγωνιστικό στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, που ο ΣΥΡΙΖΑ επένδυσε για την παραγωγική ανασυγκρότηση και ανάπτυξη της χώρας. Μέχρι το τέλος του 2018 γράφτηκαν στο Μητρώο Κ.ΑΛ.Ο 1.300 φορείς από όλους, σχεδόν, τους κλάδους. Ασκήθηκαν πολιτικές για την εκπαίδευση, κατάρτιση, πληροφόρηση, για το συνεταιριστικό κίνημα για όσους ήθελαν να δημιουργήσουν επιχείρηση Κ.ΑΛ.Ο. Στους φορείς παραχωρήθηκε απρόσκοπτη συμμετοχή στις δημόσιες συμβάσεις, καθώς και δημιουργία 11 Κέντρων Στήριξης Κ.ΑΛ.Ο, με στόχο να γίνουν 89, με προϋπολογισμό 11 εκατ. €. Αποστολή τους είναι να λειτουργήσουν ως σημεία πληροφόρησης και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών για υπάρχοντες και δυνητικούς φορείς Κ.ΑΛ.Ο.
Μεγάλη οικονομική ενίσχυση των υφιστάμενων φορέων από 25.000-200.000 € για 18 μήνες ύψους 27 εκατ. Για επιδότηση αποκλειστικά θέσεων εργασίας στις υφιστάμενες ΚΑΛΟ 11 εκατ. ευρώ, όπου σημειώθηκε σταθερή αύξηση των θέσεων εργασίας. Παραχώρηση κινητής και ακίνητης περιουσίας Δήμων, ΝΠΙΔ & ΝΠΔΔ για 5 χρόνια. Αποφασίστηκε επιδότηση 2 εκατ. ευρώ για κοινωνικές επιχειρήσεις με άτομα με αναπηρία, επιπλέον, καλέσαμε τις Περιφέρειες να χρηματοδοτήσουν τις νέες Κ.ΑΛ.Ο με κονδύλια από τα Π.Ε.Π. ύψους 82 εκατ. ευρώ. Τα δύο τελευταία, όμως δεν υλοποιήθηκαν λόγω της προκήρυξης των εκλογών. Επίσης οι φορείς Κ.ΑΛ.Ο. έχουν τη δυνατότητα ένταξης στα προγράμματα απασχόλησης Ο.Α.Ε.Δ.
Προχωρήσαμε σε σύμφωνο συνεργασίας με το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο για να αναπτυχθεί η διδασκαλία και έρευνα στον τομέα της Κ.ΑΛ.Ο, ως πρώτο βήμα δημιουργίας δικτύου εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων: ΑΕΙ, ΤΕΙ, επαγγελματικών λυκείων. Μέσω κοινωνικών ιατρείων, φαρμακείων, παντοπωλείων χωρίς μεσάζοντες, κοινωνικών φροντιστηρίων. Δημιουργώντας βιώσιμες κερδοφόρες κοινωνικές επιχειρήσεις με σταθερές και ποιοτικές θέσεις εργασίας. Ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που αλλάζει τις σχέσεις εργασίας, ανθεκτικό στις κρίσεις.
